Page 115 - Саха тыла 8 кылаас
P. 115
15 §. Туора киһи саҥата
(сирэй са²а, ойо±ос са²а)
198. Биэс этиини тэ²нээн к³рμ². Туох атыннаахтар дии санааты-
гыт?
1. Сарсын кылаас мунньа±а буолар. 2. »О±олоор, сарсын кылаас
мунньа±а буолар», — диэн ыстаарыста биллэрдэ. 3. Ыстаарыста сарсын
мунньах буолар диэн биллэрдэ. 4. Сарсын мунньах буолар диэтилэр.
5. Сарсын кылаас мунньа±а буолар μ´μ. 6. Кылаас мунньа±а. О±олор.
Туора ки´и са²атын уларыппакка, интэнээссийэтин ту-
ту´ан, тылыттан тылыгар хатылаатахха, сирэй са²а буолар.
Оттон уларытан, ис хо´оонун эрэ тириэрдэр буоллахха, ойо±ос
са²а дэнэр.
Сирэй са²а араастык бэриллэр: сирэй са²а, кэпсэтии, сытаа-
та, ис са²а.
Сирэй са²а ааптар тылыттан туспа этии буолар. Бу араас
тутуллаах (сэ´эн, ыйытыы, кμμ´μрдμμ), бэйэтэ интэнээссийэлээх,
икки да, биир да састааптаах, биир эбэтэр хас да этии буолуон
с³п. Ааптар тыла сирэй са²а иннигэр, ортотугар, кэннигэр турар
кыахтаах.
Сирэй са²а±а маннык сурук бэлиэтэ турар (а. т. — ааптар
тыла, с. с. — сирэй са²а. Сурук бэлиэтин уонна улахан буукубаны
бол±ойу²):
1) А. т.: «С. с.»
2) «С. с.», — а. т.
3) «С. с., — а.т., — с. с.»
4) «С. с., — а. т. — С. с.»
5) «С.с.? — а. т. — С. с.»
6) «С.с.! — а. т. — С. с.»
Кэпсэтии (диалог) сурукка киирдэ±инэ, быстах киллэһик ха-
быычыката суох, барыта тириэ кэнниттэн улахан буукубаттан су-
руллар.
Соро±ор этэр санааны бигэргэтээри, биллэр дьон суруйуутут-
тан, эппит тылыттан бы´а тардан этиигэ кыбыталлар. Ол сытаа-
та дэнэр. Сигэнэр этии (сытаата) тылын-³´μн уларыппаттар, ол
и´ин хабыычыка±а ылаллар. Этии салгыыта о²орон кыра бууку-
баттан суруйаллар, икки туочука, тириэ турбат.
115