Page 120 - Литература 10 кылаас 1 чааhа

поккут, киґи эрэ бэлэмигэр бэрт буола±ыт. Баайы да киґи
эрэйинэн байар, µбµ да киґи кыґал±анан булар.

М а н ч а а р ы. Эн кыґал±а±ын, эн эрэйгин киґи билэр
кыґал±ата, эрэйэ буолуо.

Ч о о ч о. Чэ, бэрт киґи эн ону билэр буоллаххына, кэпсээн
иґитиннэр эрэ бу дьон ортотугар.

М а І н а й г ы ч а ч ч ы ы н а. Чэ, туран тойоІІор кэпс­ ээн
биэр.

М а н ч а а р ы. Эн эрэйиІ-кыґал±аІ диэн тугуй? Сир µтµі­
тµгэр эн олоро±ун, сир бастыІын эн былдьаан олоро±ун. Ону
тиийиммэттэргэ, тулаайахтарга, бэйэлэрин сирдэрин бэйэлэ-
ригэр оттотон ылаҕын. Ол дуо эн кыґал±аІ? Эн оккун тиэ­
йэргэ, эн маскын мастыырга, эн сµіґµгµн сµіґµлµµргэ бµтµн
нэґилиэк, улуус дьоно тук буолбаттар, — ол дуо эн эрэйиІ?
Кырдьык, арыыІ, отуІ, сµіґµІ-тµµлээ±иІ диэксэлэрин ахсаа­
ныгар, хамыырыгар тµµнµн утуйбаккын, кµнµґµн олорбоккун.
Кµґµнµгэр чэпчэкитик ылларбын диэн, сааскытыгар ыарахан-
нык биэрдэрбин диэн, ол санаатыгар олорор буолбаккын дуо?
Ити эн этэ±ин, мин кірдіспіппµн, миигиттэн ылан сал±анан
абырааІ диэн.

Кырдьык, эн кірдіспіккµн кими да±аны, эйигиттэн кірді­
ґіллір — барылара. Ол эрээри эн биирдэ эмэ ійдµін кірдµІ
дуо — бу туох туґуттан эйиэхэ кэлэн ааттаґаллар, атаххар
µІэллэр. Эн бэйэІ туох диэІий, тугу саныаІый, арай эн ууга
тµґэн тыыІІын былдьаґан эрэр буол, онно уу кытыытыгар
турар киґи эн кірдіґµµгэр ура±ас быра±ан биэрэригэр эн
баайгын барытын кірдµµр буоллун. Кини эмиэ этиэ эбээт —
мин кірдіспіппµн, эн кірдіґі±µн диэн, ууга ілµіххµн ба±арар
буоллаххына биэримэ диэ±э. Онно эн туох диэн саныаІый.
Јлірбµттэн быыґаата±а, тугу ба±арар барытын ыллын диэІ
дуу, кыґал±абар, ілір кµммэр, туох да улаханы эрэйдэммэтэх
суолугар кыґайан ылла±а диэІ дуу? Хайа іліірµ гыммыты
іріґµйбэккэ барда, алдьархайы кірін баран, ааґа барда диэн
буруйга, сэмэ±э тириэрдээйэ±ин!.. Онтон эн диэксэлиир дьо-
нуІ, саас аайы сутуур, саас аайы сырайдара иґэр дьон тугу-
нан атыннарый ууга тµспµт киґиттэн. Ол дьон тугу дииллэрэ
буолуой эйигин?

Ч о о ч о. Бу тµікµн аны уорбутун, алдьаппытын ордугун
тылынан µі±эрэ хаалбыт эбит. Тойоттор, кырдьа±астар, дьµµл-
лээІ бу киґини, тµксµ, миигин µіхтэримэІ, симнэримэІ.
ИрдээІ, кини ылбыт µбµн ханна гыммытын.

М а І н а й г ы ч а ч ч ы ы н а. Туоґулартан ыйытан ис­

120