Page 122 - Литература 10 кылаас 1 чааhа

бэйэ±ит дьµµллээтэххит диибин. Сааспын сэттэ уоммун туол-
лум, онуоха диэри хас да кинээскэ чаччыынанан сырыттым даа
киґи чэгиэн этин сэймэктииригэр, кыа хаанын то±оругар сыл-
дьыбата±ым да±аны, былыргыга да±аны оннук дьµµл баарын
истибэт этим. Арай эмээхситтэр сыалдьа сыгынньах уолаттар
µµтµ уоран истэхтэринэ, этэрбэстэрин быатынан таґыйаллар,
онуоха дылы бачча улахан киґини хайдах гынан таґыйабыт.
Нууччалар кэпсииллэр, арай киґини ілірбµт дьону таныыла-
рын тыыран, имнэрин имнээн баран, быалаах кымньыынан
таґыйалла𠵴µ диэн. Ону µтµгµннэриэхпит дуу?

Ч о о ч о. Инньэ гынан хайдах дьµµллэтээри гына±ын. Бии­
тэр эн санаа±ар тµікµнµ, баранаа±ы букатын дьµµллµіххэ са-
таммат дуу? Кырдьа±ас киґи буолан баран, бэйэІ-бэйэ±­ инэн
куґа±ан санаалаах эдэр уолаттары тэптэрэн биэрэ±ин.

И к к и с ч а ч ч ы ы н а (туран эрэн). Мин кими да тэптэ­-
рэн эппэппин, кырдьыгы этэбин. Кырдьык кырдьа±аска да
буол­лун, эдэргэ да буоллун биир буолуо дии саныыбын. Бат-
табыл аата — баттабыл, ата±астабыл аата — ата±астабыл.

Ыйытыылар уонна сорудахтар

1. «…хамначчыттар сµіґµнµ кµµскэ µµрдэхтэринэ аґынан
ытыыр» Манчаары уорар-алдьатар суолга то±о µктэннэ?

2. Дьµµлгэ, эппиэккэ тµбэґэн туран, Манчаары Чоочо о±он­
ньор дьиІ чахчы уодаґыннаах ійдіі±µн, хара тµікµнµн,
ымсыытын, кырдьыгын булбатын биллэр да, саралыыр.
Суруй­ аачч­ ы ис санаата тугуй, туох ійдібµлгэ тиэрдэрий?

3. Манчаары «эн кыґал±а±ын, эн эрэйгин киґи билэр кыґал±а­
та, эрэйэ буолуо» диэн тугу этэрий? (Ууга тµспµт киґиэхэ
ура±ас быра±ан биэрии тілібµрэ.)

4. Сылгыґыты, ЈріІнµµрµ кірдірін суруйааччы тугу ойуу­
лууруй, туох санааны этэрий?

5. Суруйааччы Манчаарыны «хайдах да гыммыт иґин, оІо­
рорбун оІоро туруом, алдьаппыппын алдьата туруом» дэ­
тэр. То±о?

6. Иккис чаччыына кимий? Кини тылын-іґµн бол±ойуІ, ыры­
тыІ.

122