Page 41 - Саха тыла 8 кылаас

таабат буолуоххунуй, бары тыыннаахха үөрэр, бары харамайы кэрэх-
сиир киһини? 3. Бу айылаах гынан эрэр сорукатын көрбөккүөт?!

II. 1. Хата, кэлэн аалынаары гыммытыгар сууллан түспүтүгэр бэлэм-
ҥэ киириэ суоҕа дуо? 2. Итинник көстөн турар суолу хайдах дьүүллэм-
мэт буолуллуой?! (А)

III. 1. Ким аата-суола арбаныан баҕарбатай? 2. Дьэ, ол курдук, биһи-
ги уһун киэһэни быһа көрү көҕүлүттэн туппаппыт дуо?! 3. Арыгы диэн
ас, оо, кими алдьаппатаҕа баарай?! Араас эҥинэ бэйэлээҕи — эмэн
эттээҕи эмэх оҥорботоҕой? Өркөн өйдөөҕү өйүн сүүйбэтэҕэй? Күдэн
күүстээҕи күүһүн көтүппэтэҕэй? (ДК) 4. Ыраас күн күлүмүн кытта үчүгэй-
кээн кыыс мичээрдиирэ уруулуу буолбатахтара буолуо дуо? (АФ)

СҮБЭ

Ñýһýí ýòèèãý òóîõòóóð êýïñèèðý áóîëàð õàëûûáûí áóîëáàò õàëûûáûíàí
ñîëáóéóҥ. Áóîëáàò õàëûûï òóîõòóóð áîëäüîõ êèýáèí îííóãàð òóòòóëëàí,
õàéààһûí áóîëáàòàҕûòòàí êûһûéûû, êýìñèíèè, àáàðûû äýãýò ñóîëòà ýáèë-
ëýðèí óìíóìàҥ.

60. 1. Отуу ойоҕосторун тиэритэ хаһыйталаабыттара буоллар, —
дии саныыр Микиитэ. (АА) 2. Абам да эбит, биирдэрин эмэтин турбат-
тык уоптарбытым буоллар. 3. Мөһөөччүккэ били ыйанан турар иликтэ-
титтэн илдьэ кэлбитэ буоллар, билигин аһыа эбит. (Д) 4. Оо, саатар,
биир эмэ ботуруон ордубута буоллар… Ытыалаан куһуйуо да этэ. (ДТ)
5. Хааһахтыыр ойоҕун араарбытын курдук, эйигин эмиэ араҕыс дии-дии
кэҕийдэ дуо?! (АА)

Тыллар суолталарын быһаарыҥ: иликтэ, хаһый, кэҕий.

61. Хоһоону ааҕыҥ. Туохтуур кэпсиирэ бэриллэр халыыбын бол-
±ойуҥ, туох суолтаны биэрэрин быһаарыҥ. Ыйытар этиигэ
туох эбиллиэн сөбүй?

Көһүтүүлээх чаастарбыт
Көстөр кэмэ туолбатаа?
Көрү туппут оҕолоор,
Көччүйэрбит буолбатаа?

(Илья Чаҕылҕан. «Ёлка ырыата»)
41