Page 42 - Саха тыла 8 кылаас
P. 42
Саха тылыгар туохтуур буолар уонна буолбат халыыбын тэҥҥэ тут-
тар түбэлтэ баар. Маннык тыллаах этии уус-уран истиилгэ ойуулааһын
дэгэтин күүһүрдэн, кырааскалаан биэрэр суолталаах.
СҮБЭ
Áóîëàð-áóîëáàò õàëûûïòààõ òóîõòóóð îëîҕî õàòûëàíàí, õîһóëàһàí òóò-
òóëóííàҕûíà, õàéààһûí áóîëáóòà-áóîëáàòàҕà ÷óîëêàéà ñóîҕà, õàéààһûí òү-
ìүãý ñóîҕà êөñòөð. Êýïñýòèè òûëûãàð, óóñ-óðàí èñòèèëãý îðäóê òóòòóëëàð.
62. Туохтууру буолар-буолбат халыыпка туттан, этиини ситэ-
риҥ. Хоһуласпыт тыл истиил суолтатын быһаарыҥ.
1. Саҥа былааһы (сөбүлээ) эт. 2. Онтон ыла ханна тиийэн (олохсуй),
ханна тиийэн (өл) биллибэккэ барбыта үһү. 3. Харда (кэл) ыал дьылҕата
тутулуктанара (НБ). 4. (Иһит, бил) улаханнык соһуйбута. 5. Уол (тиий)
эрийэн билиэххэ баар этэ. 6. (Иһит) диэбит курдук ыһыктан кэбистэ.
7. Маннааҕы дэриэбинэ кыргыттарын курдук (бил, көр) буолан кубу-
луммат (Д). 8. Итирбит кэпсэтии сиэринэн сорохтор (сэҥээр), сорохтор
(сэҥээр) (Д). 9. «Кус бөҕөтүн (бултаа, ини)», — диэн кэпсээнин сэмэй-
дик саҕалаата.
Ситимнээх саҥа
КЭПСЭТИИ ИСТИИЛИН УРАТЫТА.
САХАЛЫЫ КЭПСЭТИИ СИЭРЭ
Үчүгэй дэгэттээх хос ааты киһи бэйэтэ бэйэтигэр толкуй-
дуур, сороҕор дьон-норуот таптаан иҥэрэр. Айар куттаах дьон
(суруйааччылар, артыыстар, суруналыыстар) ураты оҥоһуулаах-
тарын, атын айылгылаахтарын, туһунан көрүүлээхтэрин, дэгиттэр
дьоҕурдаахтарын бэлиэтээн, итиэннэ кими да кытта бутуйбатын-
нар диэн, псевдоним ылыналлар. Холобур, биһиги өрөспүүбүлү-
кэбитигэр талба талааннаах, дьикти дьарыктаах Уйбааннар бэрт
элбэхтэр: Хомус Уйбаан, Оһуохай Уйбаан, Кыталык Уйбаан, Хаар-
тыска Уйбаан, Кылыһах Уйбаан, Уйбаан Нуолур, Уйбаан Ойуур,
Уйбаан Ороһуунускай.
42