Page 98 - Саха тыла 8 кылаас
P. 98
161. Иккилии этиини тэ²нээн к³рμ². Туох атыннаахтар дии са-
наатыгыт? Бы´аары².
1. Киһи суоҕар ким баҕарар буолуон сөп. — Балык суоҕар баҕа да
балык. 2. Кырдьык хаһан да кыайтарбат. — Арыы үрдүгэр уу дагдай-
бат, кырдьык үрдүгэр сымыйа ыттыбат. 3. Бэрт түргэнник, суһаллык
толоро барда. — Буута быстарынан ыстанна. 4. Олус иллээх-эйэлээх
кыргыттар. — Икки ардыларынан уу тэстибэт кыргыттар. 5. Куһаҕаны
оҥорбутуҥ бэйэҕэр кэлиэ. — Хантайан туран халлааҥҥа силлээмэ —
хараххар түһүө. 6. Төрөөбүт дойдубар бара сылдьан, күүс-уох ыллым. —
Биһикпин ыйаабыт сирбэр сылдьан, санаабар санаа салҕанна, күүспэр
күүс эбилиннэ.
162. Киллэһик кэрчиктэри ускуопканан араарыҥ. Саҥарааччы туох
сыһыанын биллэрэрин толкуйдааҥ.
1. Саамай абалаа±а — ханна эрэ син чугас борохуоттар үөгүлэһэл-
лэр өрүс атын үөстэригэр буолла±а сөмөлүөттэр да киһилии эйэ±эс-
тик дыыгынаан, дарылаан олус үөһэнэн кылбаарыһан ааһаллар. 2. ¥лэ
кэнниттэн дьиэбэр кэлэн сыыһа-халты аһаат, чугас ыалларбыттан сы-
мыыт ыйыталаһа бардым кэргэним эрэйээх иэдэһэ өссө бэргээбит этэ.
3. Баһыкаан урут бу киэҥ-куоҥ кумахха — Барыласка сыллата со±о-
то±ун балыктыыр этэ со±отох диэн буолуо дуо, бэйэтин кэргэттэрин
кытта. (НГ) 3. Тиийбитэ, о±уһа, о±онньор кыһыйбыт санаатыгар, оботу-
гар, хардаҥ окко хараҥаран хаһан көрбөтөх аһыгар?! дэлби сөрүөстэн,
баайыытын ыйылыннары тардан кэбиспит буолла±а! (НЗ) 4. Холкуоска
күннээх дьоҥҥо эт, арыы элбэх, быйыл биэнсийэ дииллэр дуу миэхэ
сүүс сүүрбэ күнү биэрдилэр, инньэ гынан абыраатылар… (АФ)
163. Уус-уран айымньыттан кыбытык тыл эбэтэр киллэһик этии
киирбит этиитин булан аа±ы². Кыбытык тыл (этии) туох дэ-
гэти киллэрбитин толкуйдаа².
164. Араас кыбытык тылы туттан, хас да араас этиини о²ору².
Ис хо´ооно хайдах уларыйарын бол±ойу².
1. Тыаһаамаҥ! 2. Көрө-көрө көрбөтөҕө, билэ-билэ билбэтэҕэ буолар.
3. Эн этэри² сыы´а. 4. Биһиги иккис хамаанда±а хоттордубут. 5. Ол күн
кинини утарбыт курдук туга барыта табыллыбатах. 6. О±о бары ууну
омурпут курдук олордулар, сахсыр±а тыаһыыра кытта иһиллэр.
98