Page 91 - Саха тыла 8 кылаас
P. 91

Бμтэ´ик биир уустаах чилиэн иннигэр уонна ситим тыл баар
        буолла±ына, мантан атын суох диэн ³йд³н³р. Холобур: То²
        μμттэн эмти охсон ылан, ыалдьар о±олорун эмтииллэр уонна
        Микиитэ чэйигэр μрμ²нμμллэр. (АА)

             ¥³рμμлээх, ³р³г³йд³³х этиигэ уонна ситим тыл биир уус-
        таах чилиэни пааранан холбуур. Холобур: Би´иги кэммит — эйэ
        уонна сэрии, μлэ уонна хапытаал, кырдьык уонна сымыйа улуу
        кμрэхтэ´иитэ кμμрбμт кэмэ. (АА)

          145. Этиини аа±ы². Биир уустаах чилиэни булу², уонна ситим
                    тыл ханна туруон с³бμн толкуйдааҥ.

     1. Даарыйа эмээхсин ити курдук к³т³р кынаттаах, сμμрэр атахтаах,
μ³н-к³йμμр, сμ³´μ-ас, хамсыыр харамай, сир-халлаан ту´унан ха´ан
да бараммат, салгыппат кэрэ, дэлэгэй кэпсээннээх. 2. Кинилэр хабы-
лык хабаллар, дурда эргитэллэр, эрилээ²килииллэр. 3. Тыл баайа он-
тон дьадайбат, хата ордук дэлэйэр, μрдμμр, киэркэйэр. 4. Миитэрэй
чыпчылыйбахтаан Микиитэ±э имнэнэр, булдун уолга туттаран кэби´эр.
5. Куулу сμ³рэ баттаатылар: биир килиэп, биир суу и²иир, илбирий-
бит сон, таба батта±а бэргэ´э, чиэппэр чэй баар эбит. 6. Ха´ан да
³лб³т-сμппэт μйэлээх нуучча суруйааччылара: Пушкин, Толстой, Лер-
монтов, Гоголь, Горькай, Шолохов билигин саха тылыгар тылбааста-
нан, саха норуотун тапталлаах суруйааччылара буоллулар. (АА)

          146. Биир уустаах чилиэ²²э уонна ситим тыл оннугар атын ньы-
                    маны туттан, этиини сэ´эргэ´ии истиилгэ дьμ³рэ гына ула-
                    рытан аа±ы².

     1. Куобах уонна сылгы бырааттыылар. 2. Чооруостан уонна кμμдээх-
тэн т³рμ³ттэнэн, аан дойду к³т³р кынаттаа±а бары, аан дойду сμμрэр
атахтаа±а бары улуу кыргы´ыыны а´аары гынан эрдэхтэринэ, Микиитэ
утуйан барар. 3. Дабархайы уонна эрбэ´ин туораа±ын кμμдээх а´аабат
астара буолан биэрбит. 4. О±олор кμн аайы охсу´аллар уонна эти´эл-
лэр. 5. Туруйа туран онтон ³´μргэнэр уонна бу±ар±ана му²наа±ы хап-
таччы тэпсээн-тэпсэн кэби´эр. 6. Миитэрэй чаанньыгын толорон эмиэ
уокка уурар уонна этэр. 7. Микиитэ уонна быраата £л³кс³й аан ма²най
ити курдук к³рμстμлэр. (АА)

    · Суолтатын быґаарыІ, этиитэ толкуйдааІ: дабархай, эрбэґин.

                                                                                                                         91
   86   87   88   89   90   91   92   93   94   95   96