Page 249 - Литература 10 кылаас 1 чааhа
P. 249
ЛИТЕРАТУРА ТЈРҐТ ЈЙДЈБҐЛҐН
КЫЛГАС ТЫЛДЬЫТА
УУС-УРАН АЙЫМНЬЫ
Уус-уран айымньы — уус-уран тылынан оло±у ойуулаан,
чинчийэн кірдірµµ. Суругунан уус-уран айымньы чопчу ааптар-
даах, суруллубут куормалаах, жанрдаах буолар. Оло±у уус-уран
тылынан ойуулааґын литературнай дьоруойдар, уобарастар
сыґ ыаннарын тиґиктэринэн ситиґиллэр. Айымньы аа±ааччыны
олох араас міккµірдэригэр, киґи уйул±атын хамсааґынын ди-
риІ умсул±аннарыгар киллэрэр ураты кµµстээх. Ол иґин уус-
уран айымньыны оло±у уобарастааґын кµµґµнэн билии мындыр
оскуолатынан ааттыыллар.
Айымньы тиэмэтэ — айымньыга туох туґунан кэпсэнэрэ.
Айымньы ис хоґооно — айымньыга туох ис санаа, ис номох
этиллэрэ.
Айымньы проблемата — дьон-сэргэ (уопсастыба) оло±ор
тыын суолталаммыт міккµірµ кіті±µµ. А. Е. Кулаковскай «Ойуун
тµµлэ» бэйиэмэтин сµрµн міккµірэ (проблемата) — саха норуо
тун дьыл±ата, тыыннаах буолуу, атын µгµс норуоттары сэргэ
тэІнээх дьон-сэргэ буолан олоххо киґилии олоруу. Оттон айым
ньы проблематиката диэн сµрµн міккµірµ куоґуур айымньыга
кіті±µллэр атын кэккэ міккµірдэр. «Ойуун тµµлµгэр» норуот
дьыл±атын сыґыары айыл±а уонна киґи, айыл±а уонна олох
сайдыыта, икки атахтаах аґара µіскээґинэ, омуктар сыґыан-
наґыылара, сэрии, ілµµ уонна олох, о.д.а. олох міккµірдэрэ
кіті±µллэллэр.
Айымньы идиэйэтэ — айымньы сµрµн санаата. Ааптар туох
сыаллаах-соруктаах, тугу этээри, ханнык ійгі-санаа±а, міккµір-
249