Page 254 - Литература 10 кылаас 1 чааhа
P. 254

айымн­ ьы уус-уран уобараґа метафорическай суолталаах буо-
луон сіп. («Јрµс бэлэхтэрэ».)

    Тыыннаа±ымсытан кірдірµµ — уус-уран айымньыга айыл­
±а араас кістµµтµн киґилии майгылаан ойуулааґын, кір­дірµµ.

    Риторическай туґаайан этии  — ураты бол±омтолоохтук,
долгутуулаахтык уус-уран уобараска, айыл±а кістµµлэригэр,
ийэ сиргэ туґаайан ааттааґын.

    Риторическай ыйытыы — ураты бол±омтолоохтук, долгутуу-
лаахтык уус-уран уобараска, айыл±а кістµµлэригэр, ийэ сиргэ
туґаайан эппиэти эрэйбэт ыйытыы.

    Эпиитэт — кістµµгэ, эттиккэ іІ-дьµґµн, бэлиэ ураты дьµґµл-
гэнин ойуулуур тыл. Холобур, П. А.  Ойуунускай поэзиятыгар
«кыґыл, хара» іІнір ураты суолта±а туттар эпиитэттэринэн
биллэллэр. Норуот тылынан уус-уран айымньытыгар кубулуйбат
эпиитэттэр оло±урбуттар, олор суругунан литература±а эмиэ
хото туґаныллаллар: µрµІ кµн, µрдµк мэІэ халлаан.

    ТэІнэбил  — атын кістµµгэ, бэлиэ±э тэІнээн уус-уран дьµ­
ґµнµ ойуулааґын. ТэІнэбил µксµгэр курдук, дылы диэн ситим
тылларынан холбонор. Холобура:

                               Орто курбуу дьа±ыл дойдум
                               Муостаах-нуо±айдаах бэргэґэ
                               Туоґахтатын курдук буолан
                               Туналыйан-туйааран кіґµннэ.

    Силлабическай хоґоон  — тэІ сµґµіхтээх хоґоон.
    Рифма — хоґооІІо устуруокалар кэлин сµґµіхтэрэ, тыллара
дьµірэлэґиилэрэ. Рифма тµірт араастаах: кэрискэ, кириэс­тии,
куустарыы, пааралыы. Холобурга, кириэстии рифма:

                               Ґµт чіллірµµммµт
                               Ґс дойдуну тунуйуо±а,
                               Арыы чалларыыммыт
                               Аан дойдуга тар±аныа±а…

    Аллитерация  — хоґооІІо дор±ооннор дьµірэлэґиилэрэ.
Аллитерация кірµІнэрэ: туруору  — устуруокалар инники дор­
±оон­норо дьµірэлэґэллэр; сытыары  — дор±ооннор устуруока
иґин­ эн дьµірэлэґиилэрэ.

    Ассонанс  — аґа±ас дор±ооннор устуруока иґигэр хатыла-
ныылара.

 254
   249   250   251   252   253   254   255   256   257