Page 128 - Саха тыла 8 кылаас

ру иилиммит. У´ун ба±айы бытыктаа±а муу´уран хаалбыт, сирэйэ кы-
тарчы то²мут, хара±ын уута ыгыллан тахсан, μ³´ээ бытыгар чопчула´а
то²мут. Ханнык эрэ торбос μтμлμк элээмэлээ±э, сонун сиэ±э кылга´а
бэрт буолан, харытын саппат эбит, инньэ гынан онтуката дэлби кы-
таран хаалбыт. Хааты²катын ба´а хаар буолбут, ти²илэ±э муу´уран,
ата±ын тыа´а кыычыгыраан, ыраахтан и´иллэр. Тымныыта бэрт буолан,
к³´μйμ³р диэри дэлби то²мут. Бу ки´и μлμйэн, ыксаан и´игэр μ³хсэ
истэ. (НН)

· Аат туохтуурунан бэриллибит быһаарыылары булаттааҥ. Да±ааһын ааты-
нан уларытан көрүҥ.

· Олоччу анньыммыт, холто буолбут хоппор, үтүлүк элээмэтэ диэн
тыллар суолталарын быһаарыҥ.

III. …Чүөчээски бу кэпсээни барытын истэрэ. Билигин бу да иһэн
ону саныы истэ. Дьэ, улам-улам араҥаска чугаһаан барда. Тулатааҕы
ытык кэрэхтэригэр кэллэ. Биир саамай улахан, сүдү, арбаҕар кэрэх ту-
мустаан турар. Ону аннынан ааһан истэ. Ол истэҕинэ эбээт, доҕоор,
үрдүгэр сүрдээх диэн улаханнык киһи күлэн тоҕо барда. Чугастааҕы
от-мас дөйөн, көннөрү «Һа-һа-а» диэн эрэ хаалла, ол оннугар сэттэ
үрэх бастара, тэптэ-тэптэ алларастаатылар. Чүөчээски часкыйа түстэ,
тымныы уунан саба ыспыт курдук, этэ «дьар» гынна. Бу икки ардыгар,
өйдөнүөх-төйдөнүөх бокуойа суох, үөһэ били күлүү өссө улаханнык ик-
киһин тоҕо ыстанна. Чүөчээски чохчос гына түстэ. Уҥуоҕа, уу испит
сылгы курдук, халыр-босхо баран хаалла. Этэ итийэ-итийэ тымныйда,
тымныйа-тымныйа итийдэ. Ийэ-хара көлөһүнэ саба биэрдэ, салҕалас-
тыы-салҕаластыы титириирдээбит киһи курдук, тииһэ лабыгырыы-ла-
быгырыы кыыныттан быһыччатын сулбу тардан ылла… Онтон… онтон
өйдөөн көрөн кээлтэ — тиит төрүт мутугар икки чааскы түгэҕин саҕа
уот эрилиҥнии олорор эбит. Чүөчээски соһуйбут курдук, ойон туран,
хаһыыра түһэн баран, быһаҕынан бу уоттары быраҕан саайда… Онуоха
туох эрэ үллэх гынна. Туох эрэ тыас лачыгыраата, онтон хайдах эрэ
күлүгүрэн, сарбайан көтөн барарга дылы буолла… (СО)

· Эргэрбит тыллары булуҥ. Тылдьыттан көрөн суолталарын быһаарыҥ.
· Тыаһы үтүктэр тыллары састаабынан ырытыҥ.
· Хоһуласпыт олохтоох тыллары булуҥ. Тиэкис истиилигэр туох суолта-

лаахтарын толкуйдааҥ.
· Тэҥнээн этиилэри булуҥ, сурук бэлиэтин быһаарыҥ.

IV. 1. Ки´и аймахха дьахтар былыр-былыргыттан биис уу´а эстибэ-
тин, ³лб³кк³-сμппэккэ сал±анарын бэлиэтэ. 2. Дьахтар кыттыспыт, ыл-
сыспыт суола туохха да хотторбот аналлаах. 3. Бы´ата, дьахтар — ³рμμ

128