Page 84 - Саха тыла 8 кылаас

Т у һ а н ы ҥ: сырдаан, сандааран; кэлиилээх-барыылаах, сүүрүү-
лээх-көтүүлээх, хамсаныылаах; уһулуччу үрдүк уонна атын суолталаах,
хатыламмат суоллаах-иистээх; айбыта-туппута, инникини өтө көрүүтэ;
өйө-санаата, олоҕо, үлэтэ, тус иэйиитэ; муора, өрүс, күөл ууларын, дьиэ-
лэри, ыйы, күнү, сулустары; туспа принциптээх, ураты ирдэбиллээх.

Тылдьытынан үлэ: нымса, үлүгэр элбэх, сөкү диэн тыл суолтатын
«Саха тылын быһаарыылаах тылдьытыттан» булан көрүҥ.

134. Этиини аа±ы². Сыы´а турбут эбэтэр к³ппμт сурук бэлиэтин ыйы².

1. Били²²и кэм²э о±ону оскуола эрдэҕиттэн, дьиэ кэргэн оло±ор
бэлэмнээ´ин кэмпириэнсийэ сμрμн сыала буолла. 2. Араас μ³рэх тэ-
рилтэлэрин устудьуоннара, толору дьонноох саала±а ыллам ырыалары
бэлэхтээтилэр. 3. Манна 300-тэн тахса устудьуон мустан биир дойду-
лаахтарын к³рс³н астына сэ´эргэстилэр. 4. Оттон ³бμгэлэрбит о´уо-
кайдаан ³йμ-санааны тылга-³ск³ тμ´эрэн эти-сиини кытта дьμ³рэлээн
хамсанан хапса±ай ³йд³³х, хапса±ай тыллаах, хапса±ай хамсаныылаах
омук аатырдахтара буолуо. 5. Оттон бу эдэр ки´и сылгы ха´атын, эмис
собону, сибиэ´эй сμ³гэйи, соркуойдаммыт хортуоппуйу т³´³ с³бμлээн
сиирэ буолуой? 6. Аны ки´и т³рμ³±μттэн, ти´эх кμннэригэр диэри,
а²аардастыы к³р олоххо эрэ сылдьыахтаах диэн санаалаахтар баал-
лар. («Эдэр саас»)

К ³ н н ³ р μ ²: хапса±ай ³йд³³х, хапса±ай тыллаах, хапса±ай хамса-
ныылаах; ти´эх кμннэригэр диэри, а²аардастыы к³р олоххо сылдьыах-
таах диэн.

135. Тиэки´и усту². Сурук бэлиэтин туруору². Уус-уран истиил
ураты бэлиэтин көрдөрөр тылы-өһү булуҥ.

Кини отуута умайан кутаа уот кынаттарынан ³рμтэ сапсынан киэ²
халлаан оройугар у´уутаан эрэр эбит…

Кы´ыл ара±ас ма²ан μ³рбэ уоттар ³рμтэ ууна²ныы-ууна²ныы т³-
б³л³р³ иэ±иллэн ойо±осторун салаамахтаан ылаллар бэйэ-бэйэлэрин
бы´ыта хадьыры´а-хадьыры´а тэйсэллэр эмиэ холбо´о-куусту´а тμ´эл-
лэр. Отуу ойо±осторуттан аллараттан сμμ´μнэн кыракый кы´ыл кыым-
нар быгыала´аллар сμμрэкэлэ´эллэр уот чиэрбэлэр тμрдэ²нэ´эн чик-
кэ²нэ´эн бырда²ала´аллар. Отууну тула ты´ыынчанан уот μрμмэччилэр
дьиримнэ´э к³т³лл³р. Дьэс алтан кы´ыл к³мμс кыырпахтар ы´ыллаллар.

Отуу ³нд³йд³р ³нд³й³н чо²олох к³лμйэни μрдμнэн к³т³н барыах
курдук нэлим кынатынан киэ² халлаан ³р³´³тμн халты охсуталыах кур-
дук… (АА)

84