Page 90 - Саха тыла 9 кылаас
P. 90
Ситимнээх саҥа
САҤА ТИИБЭ. ТИЭКИС СИҺИЛИИР НЬЫМАТЫН КӨРҮҤЭ
Киһи саныыр санаатын атын дьоҥҥо сэһэргээн, ойуулаан, тойон-
ноон тириэрдэр. Ол иһин тиэкис сиһилиир ньыматын сэһэргээһин,
ойуулааһын, тойоннооһун диэн ааттыыллар.
Тыл үөрэҕэр сэһэргиир тиэкис, ойуулуур тиэкис, тойоннуур тиэкис
диэн тиэрмин туттуллар. Ол тиэкис тиибэ диэн ааттанар. Сэһэргиир
тиэкискэ туох буолла? диэн ыйытыы туруон сөп. Ойуулуур тиэкис х а й -
д а х э т э й? х а й д а ҕ ы й? ыйытыыга хоруйдуур. Тойоннуур тиэкискэ
т о ҕ о? диэн ыйытыы дьүөрэ.
Ол эрээри тиэкис бүтүннүүтэ ойуулааһын эбэтэр тойоннооһун буо-
лара сэдэх. Үксүгэр биир тиэкискэ үс ньыма бииргэ алтыһа сылдьа-
ра көстөр. Холобур, ааптар сэһэргээн иһэн тугу эрэ ойуулаан ылар, он-
тун быыһыгар тойоннуон да сөп. Ол барыта хайаан да апсаас буолбат,
биир-икки этии буолара эмиэ баар.
177. Бу тиэкис тутулун хайдах сыаналыахха сөбүй? Тоҕо?
АЛМААС АПТААХ СЫДЬААЙА
Өрөспүүбүлүкэ бары олохтоохторо быйыл Мииринэй куорат төрүт-
тэммитэ 40 сылын үөрэн-көтөн бэлиэтээтибит. Мин төһө даҕаны ал-
маас бырамыысалыннаһа үөскээбититтэн эмсэҕэлээбит Бүлүү эбэ хо-
тун төрүт киһитэ буолларбын, итинник быһаарыыны биһириибин. Хайдах
да өрө-таҥнары куолулаабыппыт иһин, билигин өрөспүүбүлүкэ үбүн-
харчытын 90-тан тахса бырыһыана ити хостонор алмаас барыһыттан
кэлэрин билиммэт буолар, туора сотор кыах суоҕун киһи барыта өй-
дүүр буолуохтаах.
Алмааһы көрдөөһүҥҥэ, туһаҕа таһаарыыга төрүт омуктар эмиэ кыт-
тыбыттарын билэбит. Араас омук дьонун кытта бииргэ сахалар, ол иһи-
гэр геологтар, сирдьиттэр, табаһыттар, араас идэлээх оробуочайдар
үлэлээбиттэрэ. Бу кэнники кэмҥэ ити боппуруос өссө чуолкайданна,
сурукка-бичиккэ киирдэ. Уһулуччулаах геолог, алмааһы арыйааччы
Юрий Хабардин соторутааҕыта тахсыбыт кинигэтигэр ити туһунан бэрт
үчүгэйдик, истиҥник ахтан-санаан суруйбут.
Биллэрин курдук, алмаас бастакы кыырпаҕа 1949 сыллаахха көстү-
бүтэ. Ол күһүөрү сайын Сунтаар Кириэстээҕэр Бүлүү өрүс тоҕойугар
буолбута. Ити кэрэ-бэлиэ күн геологтар, оробуочайдар, табаһыттар, сү-
рэхтэригэр-быардарыгар олус чугас, күндү. Бастакы алмаас көстүбүтэ
90
