Page 32 - Литература 6 кылаас 1 чааhа
P. 32
түҥ былыргы диэн сабаҕаланар. Саха киһитэ эргэнэ хара
тыатыгар, күөх далайыгар киирэригэр үрдүк айыылары,
иччилэри, баай Байанайы алы гынаары аал уоту тиги-
нэччи оттон, аас тэллэх тэлгээн, иһит-хомуос, ас-үөл,
арыы-сыа амтаннааҕын тэринэн аһатар-сиэтэр, айах ту-
тар, тыл илбистээҕин, иччилээҕин этэн алгыыр. Булт —
былыргы дьон астарын-таҥастарын булунар дьарыктара.
Кыыл-көтөр, балык төһө үөскүүрүттэн, өлгөмнүк булту-
йалларыттан олохторо-дьаһахтара быһаччы тутулуктана-
ра. Мантан булка тахсыы сиэрэ-туома, алгыһа, баай ба-
рыылаах Байанайга айах тутуу µгэ´э үөскээбит. Ол үгэс
билигин да тутуһуллар.
Сахаҕа сүөһү иитиитин кытта ситимнээх сиэр-туом,
алгыс арааһа элбэх. Өбүгэлэрбит кыстык, сайылык, отор
сирдээхтэрэ, онно барытыгар дьиэ-уот, күрү³-хаһаа тэ-
ринэллэрэ. Саҥа сиргэ көһөн кэлии, сүөһүнү олохсутуу
сиэрэ-туома тэриллэр эбит. Холобур, сүөһү кыстыктан
сайылыкка тахсарыгар анаан салама ыйыыр сиэр-туом
эбэтэр саҥа төрөөбүт бургунаһы үүттээх, атыыр оҕуһу,
сылгыны төрүөхтээх-уустаах буоллун диэн арчылааһын
баара. Кэмэ кэллэҕинэ, ииппит-аһаппыт сүөһүнү өлөрөр-
гө туспа алгыс толоруллара. Былыргы дьон санаатыгар
итини барытын айылҕа, от-мас, сир-дойду, дьиэ-уот, хо-
тон иччилэрэ, айыылар истэллэр, билэллэр.
Биир улахан алгыс ыһыах аһыллыытыгар тэрийиллэр.
Бу алгыһы Айыы ойууна (үрүҥ ойуун) эбэтэр аналлаах
алгысчыт этэр, туойар. Ону тэ²э уруу (ыал буолуу), саҥа
дьиэҕэ көһөн киирии, саҥа сиргэ олохсуйуу, уус алгыс-
тара бааллара.
Аа±ыы, ырытыы
Мэҥэ улууһун I Мэлдьэхси нэһилиэгэр Илья Бугаев диэн
ырыаһыт, олоҥхоһут, уус тыллаах киһи олорбута. Кини
ыһыаҕы алҕаабытыттан суруллубуту ааҕыҥ.
32