Page 32 - Литература 6 кылаас 2 чааhа
P. 32
Тыыннаах тыл
Бу үгэни ааҕан баран, ордук ханнык барбах майгыттан,
тосту-туора быһыыттан кэлэйдигит? Күннээҕи олохпутугар
маннык быһыы-майгы көстөр дуо? Кэпсэтиһиҥ.
АЙАР, АЙЫМНЬЫЛААХ ҮЛЭ
Уруок кэнниттэн куһаҕаны куттуурга үгэтэ айарга холо-
нуҥ. Суруйуоҥ иннинэ аллара бэриллибит үгэ туһунан быһаа-
рыыны болҕойон ааҕыҥ.
УУС-УРАН ТЫЛ ЭЙГЭТИГЭР
Үгэ — аан дойду норуоттарын литературатыгар бил-
лэр жанр. Саха литературатыгар бастакы үгэһит —
С.А. Саввин—Күн Дьирибинэ. Ол да иһин П.А. Слеп-
цов—Ойуунускай Күн Дьирибинэ үгэлэрин бэркэ сэргээн,
эрэлин биллэрэн, «куһаҕаны куттуурга, кутаа уот тыллаах,
албыны аччатарга апчырҕа айахтаах» диэн суруйдаҕа.
Үгэ дьон-сэргэ олоҕор улахан көмөлөөх, көннөрү
этиинэн, тылынан үөрэтиинэн, өйдөтүүнэн ситиһиллибэ-
ти уот харахха кыылынан, көтөрүнэн тэгэлитэн ойуулаан,
дьон күлүүтүгэр, сэмэтигэр таһаарарын таһынан, түктэри
соҕус майгылаахха эмиэ үөрэх буолара саарбаҕа суох.
Бөрүкүтэ суох быһыыланыыттан, Тураах курдук дьону
албынныы, түөкүннүү сатааһын уолҕамдьытыттан сорох
киһилии дьон тардыналларыгар, төттөрүтүн сиэрэ суох
кэмэлдьилэртэн босхолонор суолу көрдүүллэригэр тирэх
буолуохтарын сөп.
Аны иитэр-үөрэтэр ис хоһооно дириҥинэн быһаччы
үөрэтэр-такайар аналлаах босуобуйаларга холууллар.
Киһи майгытын-сигилитин араас тиэрэ өрүттэрэ ураты
чаҕылхайдык, аһаҕастык күлүллэр, сэмэлэнэр буоланнар,
кырдьык, ураты иитэр, киһини толкуйдатар күүстээхтэр.
32
