Page 247 - Литература 11 кылаас 1 чааhа

Жанр (франц. genre — род, вид) — литературнай айымньы
кірµІэ, салаата. Тірµт кірµІнэр: эпос, лиирикэ, дыраама.
Эпос: олоІхо, остуоруйа, бэйиэмэ, арамаан, сэґэн, кэпсээн,
µгэ уо.д.а.; лиирикэ: ода, элегия, ырыа, хоґоон уо.д.а.; дыраа-
ма: трагедия, дыраама, комедия, мелодрама, водевиль уо.д.а.
Биирдии кірµІ эмиэ салааларга арахсыан сіп: арамаан —
историческай арамаан, социальнай-психологическай арамаан
уо.д.а.
Интермедия — сатирическай ис хоґоонноох, кµлµµлээх кыл-
гас сыаҥка.
Импровизация — тута айан хоґуйуу, айыл±аттан бэриллэр
ураты дьо±ур.
Инверсия — хоґоон этиитигэр тыл бэрээдэгин уларытан,
санааны тоґо±олоон кµµґµрдэн тиэрдэр уус-уран ньыма.
Ирония — олох кістµµтµн э±элээн, µгэргээн этэр уус-уран
ньыма, юмор кірµІэ, элэктээх этии.
Истиил — суруйааччы айар уратытын кістµµтэ.
Историзм — реализм ньыматын биир сµрµн бириинсибэ,
дьоруой хараахтарын историческай быґыыга-майгыга кірді-
рµµ, дьоруой хараахтарыгар устуоруйа тµгэннэрин, кэми, бы-
ґыыны-майгыны кырдьыктаахтык арыйыы.
Историческай жанр — норуот ааспыт оло±ун суруйааччы
норуот µґµйээннэригэр эбэтэр дьиІ олох чахчытыгар, доку-
муоІІа, ахтыыга оло±уран кірдірµµтэ.
Ис хоґоон — айымньыга туох туґунан кэпсэниллэрэ.
Катрен — тµірт устуруокалаах рифмалаах (абаб, аабб, абба)
хоґоон. ИлиІІи омуктарга тµірт устуруокалаах хоґоон рубаи
диэн ааттанар (рифмата µксµгэр: ааба).
Классика — омук литературатын ураты талааннаахтара урут
айбыт чулуу айымньылара.
Кылаассык суруйааччылар — литература сайдыытыгар
сабыдыаллаабыт чулуу айымньылары суруйан хаалларбыт улуу
талааннаах суруйааччылар.
Классицизм — XVII—XIX µйэ±э Европа±а киэІник сайдыбыт
уус-уран айымньыга идеальнай дьоруойу кірдµµр, форматыгар
кытаанах, халбаІнаабат ирдэбиллээх уус-уран айар ньыма.
Кэмиэдьийэ — дыраама жанра, кµлµµлээх, сатирическай
быґыыга-майгыга дьон, уопсастыба итэ±эстэрэ хараахтар
арыл лар айымньыта.
Конфликт — міккµір, уус-уран айымньыга утарыта турар
кµµстэр киирсиилэрин, охсуґууларын ойуулааґын.
Кістµµ (оонньуу) — драматическай айымньы оонньуур дьо-
но уларыйбакка барар биир чааґа (действие, акт).

247