Page 27 - Саха тыла 8 кылаас
P. 27
гар баҕарабын. 4. Быраастар дууһаларынан кырдьыбаттар. 5. Дьахтар
кэмитиэтин күүһүнэн нэһилиэккэ үгүс үлэ ыытыллар. 6. Дьол да, сор
да уһуга суох буолбаттар. 7. Саха сирин норуоттарын култуураларын
интэриэһиргээн үөрэтэбит.
СҮБЭ
Áîëҕîéîí, äîëîҕîéãîð òîõòîòîðãî êûһàí. Ñàõà òûëûãàð ñîðîõ
òүáýëòýҕý àõñààҥҥà ñөïñөһүү èðäýììýò. Îíó èòýҕýñ ñөïñөһүү äèýí ààò-
òûàõõà ñèí.
1. Êýïñèèðý ìàííûê òүáýëòýҕý áèèð àõñààҥҥà òóðóîí ñөï:
— àõñààíû ûéàð òóһààíû êûòòà: Ýëáýõ êèһè êýëëý;
— õîìóóð ñóîëòàëààõ áèèð óóñòààõ òóһààíû êûòòà: Ñèð-äîéäó, îò-ìàñ
ñүðãýíè êөòөҕө êөҕөðäө;
— òàðäûûëààõ ààò ýëáýõ áèèðäýýҕý òóһààíû êûòòà: Þííàòòàð үëýëýðý
ñèòèһèèëýýõòèê áүòòý.
2. Óóñòóê òàðäûû ñèòèìèí áүòýһèê òûëà ìàííûê òүáýëòýҕý áèèð àõ-
ñààҥҥà (ýëáýõ áèèðäýýҕý) òóðàð:
— ýëáýõ àõñààҥҥà òóòòóëëóáàò áóîëëàҕûíà: êûëààñ òөðөïïүòòýðèí áà-
ҕàòûíàí;
— ýëáýõ àõñààҥҥà òóòòàð îëóðҕà áóîëëàҕûíà: өðөñïүүáүëүêý áàðû íî-
ðóîòòàðûí êýñêèëý;
— áèèð óóñòààõ òàðäûû ñèòèì êýííèòòýí: àõñûííüû, òîõñóííüó, îëóí-
íüó òûìíûûòà.
ХАТЫЛААҺЫН
37. Тыл ситимин тэҥнээн көрүү. Санааны этии.
1. Биһиги кылааһы (биһиги кылааспытын) саҥа учуутал аҥаардас
тас да көрүҥэ сэргэхсиппитэ. (Д) 2. Биһиги салаа (биһиги салаабыт)
хотугу омуктар култуураларынан дьарыктанар. 3. Ол киһи биһиги дой-
дуга (биһиги дойдубутугар) олохсуйбут эбит. 4. Биһиги көлүөнэ (биһи-
ги көлүөнэбит) аныгы тиэхиньикэни билбэккэ улааппыппыт. (Д) 5. Бу
сыл (бу сылга) 47 оҕо интэринээккэ олорбут (олорбуттара). 6. Күөл
уонна өрүс балыга (балыгын) быһыыта тус-туспа. 7. Бэһиэлэйэп аймах
(Бэһиэлэйэптэр аймахтара) уонча ыал. (АА) 8. Биһиги кылаас (биһиги кы-
лааспыт) киэһэ күөлгэ киирбиппит (киирбитэ). (Д) 9. Кинилэр биирдии
бэйэлэрэ үөрдэ. Биирдии бэйэлэрэ үөрбүтүттэн барыларын үөрүүлэрэ
(үөрүүтэ) үрдээтэ. (АА)
27