Page 44 - Саха тыла 9 кылаас

Арыт тэҥҥэ, баһылатыылаах холбуу этиилэр тутулларынан да
балачча майгыннаһаллар. Холобур: Мин эйиэхэ мэлдьи этэбин
ээ, эн үчүгэй учуутал буолуоҥ диэн. (СД) Бу — баһылатыылаах
холбуу этии (литэрэтиирэлии нуормаҕа дьиҥ сөптөөх, көнө бэрээ-
дэктээх барыйаана: Эн үчүгэй учуутал буолуоҥ диэн мин эйиэхэ
мэлдьи этэбин ээ). Мантан диэн диэни бырахтахха, тэҥҥэ холбуу
этии тахсар: Мин эйиэхэ мэлдьи этэбин ээ: эн үчүгэй учуутал
буолуоҥ.

Тэҥҥэ холбуу этиигэ тыл түһүүтэ баар буолааччы. Тылы кэм-
чилээһин санааны ордук түмэн, күүһүрдэн биэрэргэ, туһата суох
хатылааһыны тумнарга көмөлөөх. Көппүт тыл чэпчэкитик сэрэ-
йиллэр. Холобур: Күн сири сырдатар, үөрэх — киһини. (Өс хоһоо-
но) Мин Махсыыҥҥа этиэм, Махсыын — оҕотугар, оҕото — оҕо-
тугар. (СД)

Уолаттар сорохторо кулуупка бардылар, сорохторо дьиэҕэ
хаалла. (АФ)  Уолаттар сорохторо кулуупка бардылар, сорохто-
ро дьиэҕэ хааллылар. Ааптар иккис кэпсиирэни биир ахсааҥҥа
туруорбут. Тоҕо? Итини элбэх ахсаан халыыптаатахха, истиил өт-
түнэн хайдаҕый?

Алаастааҕы оппут күрүөтүн сүөһү алдьаппыт этэ, ону баран
оҥорууһубун. (СО)  Алаастааҕы оппут күрүөтүн сүөһү алдьап-
пыт этэ. Ону баран оҥорууһубун Алаастааҕы оппут күрүөтүн
сүөһү алдьаппытын баран оҥорууһубун. Тэҥнээһиҥҥэ олоҕуран,
ону ситимниир тыл оруолун тойоннуоҕуҥ.

Ситимнээх саҥа

ТИЭКИС СҮРҮН САНААТЫН АРЫЙАР НЬЫМА АРААҺА

Эрэсиэнсийэ (сыанабыл) — ааптар олох көстүүтүн бэйэтин буолбак-
ка, ону атын киһи (суруйааччы, өрөсүссүөр, худуоһунньук, айар кэлэк-
тиип, о.д.а) хайдах арыйарын ырытар, сыаналыыр.

88. Бэриллибит тиэкис эрэсиэнсийэ (сыанабыл) буолар дуо?

Н. Лугинов айар буочарын биир сүрүн уратыта — көтөрү-сүүрэри,
оту-маһы барытын сатаан тыыннааҕымсытан, өйдүүр өйдөөх, саныыр
санаалаах, ыалдьар эттээх, үөрэр-санньыйар дууһалаах гына ойуулуура
буолар. Бу өттүнэн ылан көрдөххө, олус кэрэхсэбиллээхтэринэн кини
«Суор» уонна «Кустук» диэн айымньылара буолуохтарын сөп. Итини та-
һынан бу айымньылар харахха тутатына быраҕыллар күүстээх омуктуу

44