Page 43 - Саха тыла 9 кылаас
P. 43
86. Тэҥҥэ холбуу этии чаастарын орун атастаһыннарыы истиил
оруоллаах буолуон сөп дуо? Анаан үөскэтиллэр барыйаан ку-
руук табыгастаах дуо?
1. Кырдьык үрдүгэр сымыйа ыттыбат, арыы үрдүгэр уу дагдайбат.
(Өс хоһооно) Арыы үрдүгэр уу дагдайбат, кырдьык үрдүгэр сымыйа
ыттыбат. 2. Ырыаһыт үҥкүүлээтэ, үҥкүүһүт ыллаата. (АА) Үҥкүүһүт
ыллаата, ырыаһыт үҥкүүлээтэ. 3. Ким эрэ бурдук тардар быһыылаах:
таас тыаһа кыыкырдыыр. (СО) Таас тыаһа кыыкырдыыр: ким эрэ бур-
дук тардар быһыылаах. 4. Күн сири сырдатар, үөрэх — киһини. (Өс хо-
һооно) Үөрэх — киһини, күн сири сырдатар. 5. Күн көрдө, күн үөрдэ.
(СТ) Күн үөрдэ, күн көрдө.) 6. Дьон кыраны сыаналаабат, кыраттан
улахан тутулуктанар. (ПА) Кыраттан улахан тутулуктанар — дьон кы-
раны сыаналаабат.
Сорох өс хоһооно илэ-чахчы орун атастаһар. Ону синиэньим
курдук көрүллэр. Холобур: Уол оҕо дьоллоох, таҥара баайдаах.
Хара тыа баайдаах, уол оҕо дьоллоох.
87. Тэҥҥэ уонна баһылатыылаах холбуу этиилэри хардарыта
солбуйуҥ. Бу халыыптары синиэньим курдук көрөн, суолта-
лара уратылаһыытын ыйарга холонуҥ.
Толоруу холобура: Бу дьыл соҕурууттан сиир бурдук, таҥнар таҥас
кэлбэккэ, олох сүрдээхтик кытаатта. (АА) Бу дьыл соҕурууттан сиир
бурдук, таҥнар таҥас кэлбэтэ, (онон) олох сүрдээхтик кытаатта. Баһы-
латыылаах холбуу этиигэ (төрүт барыйаан) төрүөт суолтата күүскэ бэ-
лиэтэнэр. Ити суолта тэҥҥэ холбуу этиигэ биллэ мөлтүүр.
1. Тыалбыт астыбыт, хата сүрдээх үчүгэй, ыраас, итии күн буолбут.
(А) 2. Сүгэһэр ыараханын үрдүнэн кини санна биирдэ да ибир гыммат.
(ТС) 3. Доҕор көһүннэ, күүс холбонно да эн барыны тулуйуоҥ, бары-
ны кыайыаҥ. (АА) 4. Ыҥырыллыбыт тойоттор кэлбиттэрин быһыытынан,
сүбэ мунньаҕы аһабын. (ЭЭ) 5. Оҕонньор тииҥ иҥнибит лабаатын тосту
ытта да, өлбүт тииҥ бөһүөнэх хаарга дьөлө түһэн хаалла. (ВП) 6. Итэҕэ-
йэбин сахам норуота бэйэтин сирин-дойдутун кыаҕын толору туһанан
барҕара сайдыаҕар, үөскүү-элбии, тэнийэ туруоҕар. («Саха сирэ») 7. Мо-
туоһа барахсан Ньуркучаан ууһун, майгыта үчүгэйин, аламаҕайын быһа
кэпсээн тахсара. (ББ)
43