Page 26 - Литература 6 кылаас 2 чааhа

тускула итиннэ үтэйэр. Кэпсээн төрдүс баһыгар Ыста-
паан кэнэн, хараҥа, түҥкэтэх майгытын арыйан көрүөххэ
сөп. Ол туохха көстөрүй? Куттас, бэйэтин сэнэнэр: хаар-
тыһыттары саҥата суох «кылбар-халбар» (буруйдаах ыт
курдук) көрбөхтүүр, «хаһан тэҥнэһэн оонньоору сытарын»
мөҕүнэр, хаартыһыттар аттыларыгар тиийэн, «сүрдээх-
тик симиттэ саныыр». Ыстапаан бэйэтин сэнэнэрэ өссө
ханнык түгэннэргэ көстөрүй? Эмиэ ити кэпсээн төр-
дүс баһыгар. Куоракка киириитин көрүҥ. «Барыларыт-
тан сүрдээхтик дьулайар, симиттэр». «Оок-сиэ! Оҕуһум
биһиги куһаҕан да эбиппит», — диэн, саҥа аллайар. Дьо-
нун, оҕолорун туһунан эмиэ итинник санаан, хаартылыы,
улдьаара барарын билбэт! Аны харчыланан баран: «Тоҕо
сүрдээҕэй, күтүрдэр аны былдьаан ылыахтара», — диэн,
иһигэр нөҥүөһүлээн куттана саныыр. Сол курдук, эмиэ
төтөлө суох, харчытыттан илии соттор. Ити курдук кэп-
сээн бастакы баһыгар «Кулан Уйбаантан куттана са-
ныыр». Бэйэни сэнэнии — култуурата суох быһыы,
бэйэни кыайан туттуммат буолуу бэлиэтэ. Ол да иһин
Ыстапаан кыыһырдаҕына, кыайан туттуммат. Даайатын
кырбаан кэбиһэр.

Ыстапаан кэнэнэ, үсүһүнэн, арыгыга сыһыаныгар көс-
төр. Эмиэ били киэһэ, хаартыһыттар ортолоругар олор-
доҕуна, ону көрөбүт (кэпсээн төрдүс баһыгар). «Санаам
көтөҕүллэн, ордук сайдан оонньуом» диэн, арыгы туһу-
нан олох тиэрэ өйдөбүллээх. Төрдүһэ, Ыстапаан сай-
дыбатаҕа, муҥкуга дьону билбэтигэр, киһи сирэйин-ха-
раҕын, интонациятын, мимикатын араарар дьоҕура суо-
ҕар сытар.

Сайдыыта суох, кэнэн, хараҥа Ыстапаан иэдээнэ ити-
нэн эрэ бүтүө дуо? Кини ис-иһиттэн эттиин-хаанныын, өй-
дүүн-санаалыын таптыыр дьоҕура, күүһэ, үөрүйэҕэ суох.

26