Page 138 - Литература 7 кылаас 1 чааhа
P. 138

П.А. Ойуунускай улуу, ону ааһан, гениальнай суруйааччылар
кэккэлэригэр киирэр суруйааччы. Кини аан дойду, киһи аймах
олоҕор төрүт суолталаах көстүүлэри төрөөбүт тылынан му-
ҥутуур тупсаҕайдык, дириҥ түгэхтээхтик, киэҥ эҥсиилээхтик
уобарастаан суруйбут киһи.

                                                                               В.Н. Протодьяконов

     XIX үйэҕэ, Өктөөп өрөбөлүүссүйэтин иннинэ, саха олоҕо
олус хараҥа, дьадаҥы, аас-туор этэ. Билигин нэһилиэнньэ-
бит улахан аҥаара үрдүк үөрэхтээх эбит буоллаҕына, оччолор-
го Саха сиригэр тыһыынча киһиэхэ сэттэ үөрэхтээх тиксэрэ.
Ыраахтааҕы былааһа, тойон-хотун саха норуотун үрүҥ хараҕын
өрө көрдөрбөтө. Инородец (туора урдус) буолан быраап диэни
билбэтэ, батталга, атаҕастабылга сылдьара. Дьэ ити түҥкэтэх
үйэҕэ бу тутулу модун санаатынан, туохтан да толлубат илбис-
тээх тылынан, кыра-хара норуотугар көҥүлү Улуу Өктөөп өрө-
бөлүүссүйэтин кытта аҕалсыахтаах Платон Алексеевич Слеп-
цов — Ойуунускай сэтинньи 11 күнүгэр 1893 сыллаахха Бооту-
рускай улуус Дьохсоҕон нэһилиэгэр Сэккээччи аҕатын ууһугар
быстар дьадаҥы ыалга төрөөбүтэ.

     Оҕо сааһыттан олох туох баар ыарахаттарын тулуйан, киһи
сөҕөр күчүмэҕэйдэрин туораан, дьулуур уонна тулуур көмөтүнэн
үөрэхтэнэн, саха чулуу уола буолбута. Норуотун им балайга
муммут хараҕын арыйбыта, батталлаах олоҕу үрэйэн, бэйэтин
сирин бас билэр автономияны төрүттээбитэ. Сүүрбэччэ эрэ
сыл иһигэр киһи санаата да тиийбэт кэрэ олоҕун олохтообута,
көҥүлү, сырдыгы, сайдыыны норуотугар аҕалбыта.

     Быйылгы үөрэх сылыгар, «Өрүөл кэриэһэ», «Син-биир буол-
баат?!!» хоһооннорун ааҕан, Ойуунускай курдук ийэ тылын
этигэр-хааныгар иҥэриммит, айар тыл алыбыгар ылларбыт,
төрөөбүт норуотун тыынынан тыыннаммыт, кини көҥүлүн, дьо-
лун туһугар турууласпыт, ол туһугар суорума суолламмыт улуу
киһибит айымньытын үрдүк күүрээнэ төһө да Ойуунускай туруу-
ласпыт былааһа билигин ааспытын иһин, биһигини долгутарын
кэпсэтиэҕиҥ.

 138
   133   134   135   136   137   138   139   140   141   142   143