Page 236 - Литература 10 кылаас 2 чааhа

атахтара сиргэ тиийэ намылыспыттар, оттон ат баһын курдук
уһун ньолбоҕор төбөтө аргыстарын төбөлөрүн үрдүнэн хоро -
йон көстөр. Кып-кыһыл ханньаҕар уостара хаһан да ыпсыбат-
тар быһыылаах, икки дьабадьытынан сыраана сүүрэн сан-
ньылыйа сылдьар. Тугу да аанньа ахтыбат киэбирбит көрүҥүн,
манна дьон да, түһүлгэ да, сир-уот да суоҕун курдук, үөһэнэн
көрө сылдьар өлбөөдүспүт харахтара ситэрэн биэрэллэр. Бу
улуу дьаалы аатын-суолун ким да билбэт этэ, арай сахалар
кинини өлөрдүү абааһы көрөллөр, илэ дэриэтинньик диил-
лэр диэн кэпсииллэрэ… Кинини кытта сэргэстэһэ Индигиир
ойууна Уйбаачаан иһэрэ. Кини киһи болҕомтотун тардыбат
бүрэ көрүҥнээҕэ. Уотуллубут тугут курдук суп-суон, лаппаҕар
уҥуох таах, уһулуччу өйдөөҕүн да, ханнык эмэ хос санаалаа-
ҕын да биллэрбэт сирэйдээҕэ. Арай ханна эрэ куотан хаалыа
диэбиттии, атын өрөҕөтүн ыбылы кыпчыйбыт мары-маа дьаҕар
атахтара тута киһи хараҕар быраҕыллаллар. Чэ, барыта, дьиэ-
тээҕи түбүгүттэн атыҥҥа аралдьыйбат байа найдаах булчуту
дуу, балыксыты дуу санатар. Ол эрээри улуро-чилэр кинини
үчүгэйдик билэллэр — Уйбаачаан юкагирдарга уруулуу хаан-
наах ламуттар ортолоругар ойууннуура итиэннэ ол эргин ки-
ниэхэ тиийэр хомуһуннаах ойуун суоҕа — дьулайаллара бэр-
диттэн биир да киһи кинини утары көрбөт этэ. Уйбаачаан
бары аймахтарын сиэтэлээбит, ойуун хомуһунан иҥэринээри
гыммыт эдэр дьону эмиэ сиэтэлээн — күн сырдыгыттан мата-
ран иһэр үһү диэн кэпсииллэрэ… Үһүс киһилэрэ, Төкөйө, илэ
бэйэтинэн кэлбитин ким да билбэтэ эбитэ буоллар, ойуут-
тарга, эгэ дириҥ өйдөөх дьоҥҥо киирсэрэ эрэ буолуо дэм-
мэт оҕотук көрүҥнээҕэ. Сиэн күөл сахаларын ойууна Төкөйө,
саа һынан отута да буоллар, орой-мэник уол оҕо курдуга. Бу
билигин даҕаны ыҥыырыгар таба олорбокко, ол-бу диэки эр-
гичиҥниир, хаһан да маннык улахан түһүлгэни харахтаабатах
киһилии, дьиктиргээбиттии кэриччи көрүтэлиир, хараҕын кы-
рыытынан кыргыттарга имнэнэр, үөрэн-көтөн өрүкүспүт уолат-
тары эҕэрдэлээн уҥа-хаҥас тоҥхолдьуйар. Кини ураты муода
ойуун этэ. Мэлдьитин ыччаттарга, бэл диэтэр, кыра оҕолорго
тардыһара. Сүүрэн-көтөн, элэстэнэн, имэҥнээхтик күлэн саһы-
гырата-саһыгырата, ханнык баҕарар оонньууга аҥаар уһугут-
тан кыттыбытынан барара. Бэл диэтэр, кыра оҕолордуун са-
лаасканан хатааһылыыра, оттон сасыһа оонньооһун саҕалан-
нар эрэ, тугу барытын умнара. Түһүлгэ-түһүлгэ аайы араас
бэйэлээх кыргыттар кинини аҥаардастыы таптаан иилэ хатал-
лара уонна саастарын тухары кини аттыгар сылдьан дьолло-

236