Page 70 - Саха тыла 7 кылаас
P. 70

Үлүбүөй халыып, дьиҥэ, сирэйдэммэтэх -ар, -ыах, -тах аат туохтуур-
 дар сыһыарыы түһүккэ туран, судургу кэпсиирэ оруолугар туттуллуулара
 буолар. Кинилэр сыһыарыы түһүктээх аат туохтуур курдук эмиэ туттул-
 лаллар. Холобур: Тоттоххо, сыа да сымсах. Бу тыаны аастахха, киэҥ
 сыһыы кэлэр. Көрөргө үчүгэйэ бэрт, кэттэххэ хайдах буолар? Табыллан
 үлэлээтэххэ, саныахха да астык буолуо.

                                   С¥БЭ

    Ìàííûê õàëûûï ñàҥàðàð ñàҥàҕà áûëààí, ûҥûðûû, óóðààõ
ñóðóéàðãà ýëáýõòèê òóòòóëëàð.

    Õîëîáóð:
    Óîïñàé ìóííüàõ óóðàð:
    1. Îñêóîëàҕà áýðýýäýãè êөðөð äüóһóóðóñòóáàíû îëîõòóóðãà.
    2. Óîïñàé áýðýýäýãè êýһèè òүáýëòýòèí îñêóîëà îҕîòóí áàðûòûí
äüүүëүãýð òàһààðàðãà.
    3. Áýðýýäýãè êýһýð үөðýíýý÷÷èëýð òөðөïïүòòýðèí êûòòà ñèáýýһè
êүүһүðäýðãý.

                Үлүбүөй туохтуур үөскээһинэ

Буолар халыып   -арга   -ыахха               -тахха
Буолбат халыып  -бакка                       -батахха
                        -ымыахха,
                        -ыа суохха

           Үлүбүөй туохтуур сирэйдэммэт. Туһаайыы, көрүҥ, кыччатыы ха-
       лыыптарыттан үөскүүр. Буолар уонна буолбат халыыптаах. Холо-
       бур, туттарарга — туттарбакка, быстарыахха — быстарымыахха,
       көрдөрдөххө — көрдөрбөтөххө; быһыннахха — быстыбатахха, көрүн-
       нэххэ — көрүммэтэххэ, тутуннахха — туттубатахха; быһылыннахха —
       быстыбатахха, тутулуннахха — тутуллубатахха, көрүннэххэ — көрүм-
       мэтэххэ; быһыстахха — быһыспатахха, тутустахха — тутуспатахха,
       көрүстэххэ — көрсүбэтэххэ; туттахха — туппатахха, быстахха — быс-
       патахха, көрдөххө — көрбөтөххө.

 141.  Дьаһайар, бэйэни, холбуу, атынтан уонна төрүт туһаа-
       йыыга туруоран -тахха, -ыахха, -арга үлүбүөй туохтуурдаах
70     этиитэ оҥоруҥ.

       Оҕус, тарт, оҥор, ыл, биэр.
   65   66   67   68   69   70   71   72   73   74   75