Page 103 - Саха тыла 9 кылаас

13 эрчиллии. Баһылатыылаах холбуу этиигэ сурук бэлиэтин туруоруҥ,
тоҕо туруорбуккутун быһаарыҥ.

1. Ким да тугу да саҥарбатыттан ийэм намырыйар чэйин иһэр.
2. Мин көрүөхпүн баҕарбытым үрдүнэн миигиттэн олус кистиир. 3. Маа-
рыын Ванялыын ааһан иһэн көрдөхпүнэ дьиэлэрин таһыгар ким да суо-
ҕа. 4. Ыстапаан эрдэ туран барбыт быһыылааҕа оһохторун буруота
чуумпу халлааҥҥа көбүс-көнөтүк тыргыйара. 5. Ийэтэ Мария Михай-
ловна биһиги көмөлөһөр үһүс кылааспытын үөрэтэр. 6. Сайын от үлэтин
үгэнигэр өйүөм бүтэн биир киэһэ атынан дьиэбэр тэбилиннэрэн кэл-
битим. 7. Кэпсэтэн билбитим кинилэр онно букатын көһөн кэлбиттэр.
8. Ингаҕа туох эмэ солуулааҕы эттэххэ тугу эрэ олуонаны истибиттии
хараҕын тиэрэ көрөр. 9. Мин кэрээнэ суохпуттан Федора Алексеевна
соһуйан балачча саҥата суох турбахтаабыта. 10. Эн киниэхэ биир туһу-
нан этэҕин кини эйигин олох да истибэккэ букатын атыны кэпсээн илдьэ
барар. 11. Эн биир тылы эппиэттииргин кытта салҕаан бэйэтэ кэпсээн
барара уһугар бэйэтин кэпсээнигэр үлүһүйэн оҕоттон ыйытыахтааҕын
да умнан кэбиһэрэ. 12. Бары тус-туһунан туойдахпытына туох тахсыай?
13. Мин олоппос аҕалан биэрбиппэр лах гына олоро түстэ.

8 сорудах. Ыйытыыларга хоруйдааҥ.

1. Тэҥҥэ холбоммут холбуу этии уонна баһылатыылаах холбуу этии
туох уратылаахтарый?

2. Баһылатыылаах холбуу этии туох ситиминэн холбоноруй? Холо-
бурда биэриҥ.

3. Баһылатыылаах холбуу этиигэ салаа чаас турар миэстэтэ?
4. Салаа чаастар араастарын кэпсээҥ, холобурдаан быһаарыҥ.

14 эрчиллии. Холбуу этии арааһын быһаарыҥ.

1. Киһиэхэ «доҕор» диэн ааттаах киһи баар буолан, бу ийэ буор
үрдүгэр киһи үрдүк үөрүүгэ, сырдык дьолго дьулуһар, дьоһун дьоҕур-
даах буолар эбээт! 2. Эргиллэн көрбүтэ, уолаттара сааларын сүгэн,
үс куһу үлүннэрэ соҕус талбаарыччы тутан, бу күөрэлэҥнэһэн иһэллэр
эбит. 3 Манан киһи кыайан туоруо суох диэн, сүбэлэһэн, сыыры кэ-
рийэ бардылар. 4. Анараа кытыытынан эмиэ киһи хараҕа ыларын ту-
хары ырбыы уута тэниччи тардыллан бара турар эбит. 5. Саллар саа-
һын тухары суон дурдата, халыҥ хаххата — оҕонньоро тахсан барарын
кытта, Өлөксөөс эмээхсин соҕотохто мөлтүү-ахсыы түстэ, чугас олох
маһы сыһа тардан ылан, оргууй олордо. 6. Налбыгыр кулгаахтаах хара

103