Page 98 - Саха тыла 9 кылаас

моҕо домоҕу, түөлбэ тылын билбиккит. Санатарга маннык
ыйытыыларга хоруйдааҥ:

1. Лиэксикэ диэн тугуй?
2. Тыл лиэксикэлии уонна кырамаатыкалыы суолтата диэн тугуй?
3. Элбэх суолталаах тыл биир суолталаах тылтан туох уратылааҕый?
4. Көнө уонна көспүт суолталаах тылларга холобурда аҕалыҥ уонна
быһаарыҥ.
5. Омуоньум, онтуоньум, синиэньим диэн туох суолталаах тылларый?
6. Холбуу тылга уонна сомоҕо тылга холобурда аҕалыҥ уонна бы-
һаарыҥ.
7. Кэпсэтии, литэрэтиирэ, түөлбэ тыллара диэн тугуй? Холобурдаан
быһаарыҥ.

6 эрчиллии. Этиилэри аах, бэлиэтэммит тыллар суолталарын быһаа-
рыҥ. Синиэньим, онтуоньум тыллары булуҥ.

Биһиги кытаанах боппуруоһу быһаарарга кыһыл тылбыт, көмүс
күөмэйбит эрэ көмөлөспөтүн өйдүүбүт. Киһи эриэнэ иһигэр, сүөһү
эриэнэ таһыгар. Кур бэйэтэ кубулуйбатах, эргэ бэйэтэ эмэҕирбэ-
тэх, урукку бэйэтэ уларыйбатах. Тимир тириитин кэтэн киһи кэпсэп-
пэт киһитэ буолбут. Уулаах отону тимир иһиккэ хоннордоххо, киһи
сиэбэт буола буортурар. Сымнаҕас майгылаах, уйан сүрэхтээх, сы-
лаас сыһыаннаах, сырдык санаалаах аллар атаспын, күндү доҕор-
бун көрүстүм. Илии баттаан, баппыыска биэрэн ылыммыт дьыала-
бар нуустабын ууран үлэлиэм.

7 эрчиллии. Бэриллибит тылларга түөлбэлии ханыытын эбэн устуҥ.
Таба суруллууларын быһаарыҥ.

Муус — , солуур — , баҕа — , моонньоҕон (кус) — , төлөө — , түрөө — ,
табанан — , киэһээҥи — , уолунуун — , хотуур — , сөрүүн — .

Туһанар тылларгыт: сэриин, уолунаан, хатыыр, киэһээҥҥи, буус,
салыыр, алчах, кунньалгы, төлүө, табаннан, төрүө.

6 сорудах. Алтыс уонна сэттис кылаастарга саҥа чаастарын үөрэппиккит:
бэһис кылааска ааттар — аат тыл, даҕааһын аат, ахсаан аат
уонна солбуйар аат; алтыс кылааска — туохтуур, сыһыат, саҥа
аллайыы, дьөһүөл, ситим тыл, сыһыан тыл уонна эбиискэ. Ол
үөрэппиккитин санатыһыаҕыҥ.

98