Page 12 - Саха тыла 9 кылаас

21. Инники эрчиллиигэ баар туохтуурдары саҥа чааһынан ыры-
тыҥ. Ырытыы холобура: сөбүлэспэт — туохтуур, хайааһын-
турук т., тэгили суолталаах, иэйии туохтуура, үөскээбит олох,
судургу, көһөр, холбуу туһ., буолбат халыып, билиҥҥи кэм-
нээх аат туохтуур, быһаарыы.

22. Эрчиллииттэн хос уонна тутулуктаах хайааһыны бэлиэтиир тутту-
лук халыыптары булуҥ, тутаах хайааһыны кытта ханнык суолта-
нан сибээстээхтэрий? Салаа этии кэпсиирэтэ буолбут халыып баар
дуо? Тутаах кэпсиирэлиин ситимэ тугуй?

23. Көмө саҥа чаастарыттан дьөһүөл уонна ситим тыл тылы, этиини си-
тимнииргэ туттуллаллар. Дьөһүөл тылы түһүккэ туруоран салайар,
онон баһылатыылаах ситими үөскэтэр. Оттон ситим тыл ситим-
ниир тылын уонна этиитин уларыппат, ол иһин тэҥҥэ холбооттуур
ситим дииллэр. Бэриллибит этиилэртэн дьөһүөллэри уонна ситим
тыллары булуҥ. Этиигэ оруолларын, суолталарын быһаарыҥ. Су-
рук бэлиэтин туруоруҥ.

1. Пахыый доҕор Ама мин кырам иһин Платонтан быдан ас көбө киһи
буоллаҕым диэтэ уонна кини бэйэтэ эрэ сатыырыныы эрчимнээхтик кү-
лэн лаһыгыратта. 2. П. Ойуунускай биэчэр саҕаламмытын кэннэ киирэн
кэлин олоххо олорунан кэбистэ. 3. Биирдэ Николай Егорович куораттаа-
ҕы дьиэтигэр киирэн кэлбитим кэтэспит курдук ыйыта тоһуйда: Бүгүн
мунньах буолла. Онно биир биллэр бэйиэт билиҥҥи ыччат үксэ нуучча-
лыы-сахалыы булкуйан саҥарар онон уус-уран литэрэтиирэ тыла эмиэ
оннук буолуохтаах диэтэ. Ити сөп буолуо дуо? 4. Бассабыык дьыалата
өрөгөйдүүрүн иһин саҥа үүнэн-үөскээн иһэр барахсан үрүҥ тыына быс-
тыбыт. 5. Эн курдуктар батталтан тахсаргыт туһугар умса түһэн эрэбин.
6. Бастаан санаата астыныар диэри бөрүөнэн суруйан хос-хос эттээн-
эллээн баран дьэ биирдэ бэчээттиирэ. 7. Бэйэтэ эппитигэр дылы киһини
сааһын тухары махтаннарар үтүө-өҥө төһө харчыга турарынан буолбат
хаһан уонна хайдах оҥоһуллубутунан буолар эбээт! 8. Олус да үөрбүтүм
олус да көтөҕүллүбүтүм. 9. Санаабар санаа күүспэр күүс эбиллэргэ
дылы буолта.

(Мэхээлэ Чооруоһап)

12