Page 9 - Саха тыла 9 кылаас

11. Бэлиэтэммит тыллар ханнык суолтаҕа киирэллэрий? Тоҕо?

Киһибит тимир тириитин кэппит. Убайбыт көмүс тарбахтаах киһи.
Кыһыл тылынан кынаттанар. Көтөр кэлбэт түүнэ буолла. Итии сойута-
ры сотторунан тут. Мас сааһын кини сааһын сурааһынынан быһаарал-
лар. Утуйар уум көтөн хаалла. Киһини санаата баттыыр. Дьиэлээх-
тэр, туох кэпсээннээх олороҕут? Күн ыраатта, туттумахтаан биэриҥ.

12. Киһи-сүөһү, сир-дойду аатын уопсай ааттан таһаараллар. Бу
тыллары тыл суолтатын көһөрүү диэххэ сөп дуо? Эбэтэр саҥа
тылы үөскэтии диибит дуу?

Холобурдар: Кэнчээри, Ньургуһун, Тимир, Сардаана, Сарыал, Кус-
тук, Кэскил, Сиибиктэ, Кыраһа, Болот, Туллук; Даркылаах, Иирэлээх,
Суордаах, Мастаах, Боруулаах, Булгунньахтаах, Кыталыктаах, Харыйа-
лаах, Оҕус Охтубут, Бүөр, Саахымат, Тиэрбэс, Сайылык, Төрүт, Өттүк,
Үс Хатыҥ, Тиит Арыы, Таас Тумус, Куобах Буһарбыт, Чараҥнаах, Ту-
раҥнаах, Бөрө Сиэбит.

13. Биир уустаах этии чилиэннэриттэн уонна ханыы тыллартан
синиэньим уонна онтуоньум тыллары булан устуҥ.

Куйаас, сылаас күннэр сатыылаан тураллара. Тыынарга салгын тиий-
бэт курдуга. Итии-тымныы салгын охсуһан, сотору-сотору холоруктар
хара буору, оту-сыыһы өрө бурҕаталлара. Кирилэ оҕонньор тыал кии-
рэр, тахсар аартыгын, суолун кэтии көрө олорон, ааспыт күнү-дьылы
ырыта саныыр. Былыр бу Харыйалаах күөлүгэр улар оҕо сааһыгар сы-
рыттаҕына, эмиэ ити курдук хоту атаҕынан күүстээх тыал киирэн баран
илин булуҥунан эргийэн, соҕуруу атаҕынан тахсан барар үгэстээҕэ.
Ону ойуун абааһытын суола диир буолаллара. Биирдэ, туох имнэммитэ
буолла, бугул бөҕөнү өрө ытыйан иһэр тыалы кыра быһыйа быһаҕы туп-
путунан утары сүүрбүтэ. Тыал эргиппитэ эбитэ дуу, бэйэтэ кулаачык-
таммыта эбитэ дуу, арай биирдэ өйдөммүтэ — ходуһа ортотугар хо-
лоруктуу, эргичийэ сылдьар эбит. Ол күн уонна түүн мэйиитэ эгийэн,
хотуолаан эрэй бөҕөнү көрөн баран арыычча өрүттүбүтэ. Дьоно ойуун
абааһытыгар оҕустардаҕа диэн куттаныы-уолуйуу бөҕө буолбуттара.
Онтон ыла киниэхэ Холоруктуур Кирилэ диэн аат иҥмитэ. Онтон бэттэх
ити көстүүнү «холорук» диэбэт, көннөрү «күүстээх тыал» диир.

(Гаврил Филиппов)

9