Page 18 - Саха тыла 9 кылаас
P. 18

Литэрэтиирэлии тыл нуорматын тутуһан саҥарыы, суруйуу, тыл баа-
йын билэн сатаан туһаныы тыл култуурата дэнэр. Тыл нуорматын
кэһии, ол аата тыл култууратын өйдөөбөт, аахсыбат түбэлтэ олоххо бэрт
элбэхтик көстөр. Ол түмүгэр тыл сыыһырар, киртийэр, суруйарга-саҥа-
рарга толоос, олурҕа, киһи өйүгэр кыайан түһэ охсубат буолар, мөл-
түүр, сымсыыр. Онон тыл култууратын билэргэ, үрдэтэргэ кыһамньы,
анаан-минээн үөрэнии, эрчиллии мэлдьи наада.

              1992 сыллаахха алтынньы 16 күнүгэр ылыллыбыт «Саха Өрөс-
         пүүбүлүкэтин тылларын туһунан» сокуона саха тыла судаарысты-
         ба тыла буоларын сокуон быһыытынан бигэргэппитэ. Бу сокуон
         олохтоох омуктар тылларын араҥаччылыыр, судаарыстыба кыһам-
         ньытыгар ылар соруктаах.

           32. Тыл туһунан сокуон ыстатыйатын тылбаастыырга холонуҥ,
                    санаа атастаһыытын тэрийиҥ.

     «Язык — уникальная ценность и неотъемлимый признак нации. Каж-
дый народ имеет суверенное право сохранить свою самобытную куль-
туру, традиции, язык.

     Статья 2. Язык саха как язык коренной нации является государствен-
ным языком Республики Саха (Якутия). Республика Саха (Якутия) осу-
ществляет государственную защиту языка саха и проявляет заботу
о расширении его общественной и культурной функции».

     · Тылбаастаабыт кэрчиккит литэрэтиирэлии тиэкис буолар дуо? Тоҕо?

  33. Тылбаас араас барыйаанын тэҥнээн көрүҥ, хайата ордугун сыана-
           лааҥ, литэрэтиирэлии тиэкискэ хайа барыйааны туттаргытын бы-
           һаарыҥ.

     Пустыня — кумах куйаар, суйдам. Предмет — тыыммат эттик, бара-
май. Ряд — кэккэ, сэлэ. Анализ — ырытыы, ырыҥа, сыымай. Удостове-
рение — туоһу, кэрэһит. Память — өйгө тутуу, долоҕой.

           34. «Бу сиргэ киһи киһи буолбутун төрдө — кини икки улуу
                    күүһү: уоту уонна тылы баһылаабытыгар сытар» диэн Күн-
                    нүк Уурастыырап этиитин туһунан санаа атастаһыҥ.

18
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23