Page 154 - Литература 7 кылаас 1 чааhа

ньаалбаанын көҥдөйүн көрдөрө-көрдөрө: «Мантыаха… Мантыаха-
тыттан тоҕунна…» — диэн ааспат, умнуллубат элэккэ барда.

Оҕолор күн аайы охсуһаллар-этиһэллэр. Этиһэн баран ох-
суспакка хаалбаттар. Этиспэккэ эрэ охсуспутунан барыы элбэх.
Сыллай Луха уонна остуорас уола: «Мин киһим бу» дэһэн оҕоло-
ру ананан баран, охсуһуннаран көрүлүүллэр. Бөрүө оонньуута,
хаарты оонньуута, эрэлээҥки, сакылааттаһыы кинилэргэ кэмэ
суох. Саамай дэлэгэйдик туттар үптэрэ — «балабыына буорсуйа».

Дьиэлэриттэн сылдьааччылар үөрэх кэмигэр эрэ оҥорбут-
тарын туһугар буруйданаллар. Мөссүйүөҥҥэ олорооччулар ону
таһынан бэйэлэрин олохторугар буруйданаллара үгүс. Киэһэ
хараҥа муннукка турар баар — ынырык суол!

Сыллай уоттаах чоҕу ытыран, уотунан тыынан кэлэн, эбэтэр
куһаҕан сону бүрүнэн кэлэн араастаан куттуур. Оҕолор кэпсэ-
тиилэрин үксэ абааһы туһунан буолар.

Күнтэн күн ааһан иһэр.
Бүөтүр Сүөдэрэп, Арамаан Соппуруонап, Микиитэ Лэглээ-
рин оҕолортон саамай кыралара. Муннукка турдахтарына,
«эбиэтэ суох хааллахтарына», босхо сылдьааччылара килиэп
аҕалан биэрэр уонна «доҕор буолан» аан аттыгар сылдьар. Киэ-
һэ ханна эмэ хараҥа муннукка муостаҕа суулаһа сытан эбэтэр
сыстыһа олорон остуоруйалаһаллар, сэһэргэһэллэр, ийэлэрин-
аҕаларын бэртэрин аахсаллар. Онтон үһүөн хоонньоһон утуйан
хаалаллар.
Мөссүйүөн дьоно сарсыарда ампаалыктаһан тимир куруус-
канан итии ууну сомсон иһэллэр, биирдии быһыы хара килиэби
сииллэр. «Бэйэлэрин куосталарыттан» үөрэнэр оҕолор кэлэл-
лэр, «кылаас» буолар.
Күннээҕи үөрэх устатыгар сахалыы саҥарыллыбат. Нуучча-
лыы билбэттэр. Биир эмэ тылы нууччалаабыта буола-буола үк-
сүн тарбахтарынан кэпсэтэллэр. Алҕаһаан, сахалыы саҥаран кэ-
биһии бэрт элбэх. Ол иэстэбилэ судургу. Буруйдаах киһи төҥ-
көйөн биэрэр… Күннээҕи дьуһуурунай оройго охсор. Өстөһүү,
ситиһии онно баар. Доҕору, тыаһа улахан эрээри, ыарыыта
суохтук охсуу, өстөөҕү, тыаһа кыра эрээри, ньүөлүтүүлээхтик
охсуу араас ньымалара онно бааллар.
Сыллай дьуһуурунайдыыр күнүгэр оскуола иһэ киһи өлөн сы-

154