Page 88 - Литература 7 кылаас 1 чааhа

Ыраас күөх хонуу ортотугар мунньустубут дьон киннэр киэр-
гэнии таҥастара үөрүү майгылаах сырайдара көҥүл хамнаныы-
лара туох эрэ үчүгэйи уратыны көрдөрөр, онон эбии урут көрө
илик киһиэхэ.

Суругум киэбэ миэхэ ордук бары Саха майгытын манна су-
руйуохпун буойар. Бу туһуттан манна мин биир да тылы эппэ-
тим бары Дьокускай дойдутун тулатыгар олорор Тоҥустар тус-
тарын, эппэтим Чукча Чубан Каракы да диэн дьон тустарын:
бу мийигин ыраахха тэбиэҕэ этэ. Бу туһуттан мин бу сурукпун
бүтэрэн көрдүүбүн, хаһан эмиэ бу сурук Сахалы ааҕар киһиэхэ
түбэстэҕинэ, мин түктэрии эппит туох эмэ тылбын хоһууга ууру-
муоҕун оол туһуттан: Саха тылынан суруллубут сурук сир дойду
үөскээтэҕиттэн бу маҥнайгыта. Оол туһуттан билигин ааныттан
үчүгэйдик суруйуохха алыс диэн эрэйдээх түктэрии даҕаны; ик-
кис үһүс сурук ордук буолуоҕа. Оннук хуолу.

1848 с.

? Ыйытыылар уонна сорудахтар

1. Ааптар бу бэлиэтээһиннэригэр: «томуруон дьонунан ааҕыл-
лыах тустаах», «үтүө дьон бииһин ууһугар кытарыл-
лыах тустаахтар», «үтүө сүрэҕэ күлүгэ суох көстөр»,
«кырдьаҕас оҕонньордорун бэрккэ ытыктыыллар», «аргы-
га табахха бэрд наадалаах», «кыһалҕаны кытаатан уйа-
ра холобура суох», «өһүөмдьү санаатын кимнээҕэр даҕаны
чэпчэкитик умнар», «киннэри гытта төрүөбүт майгыла-
рыгар уурбаппын (уоруу, үҥсүү)» — тирэҕирэн, кини саха
киһитин уратытын сиһилиир олуктарын анаан ырытыһыҥ.
Биһиги билиҥҥи олохпутугар төһө тоҕоостоох көстүүлэрий?

2. А.Я. Уваровскай саха норуотун истиҥник таптыырын туо-
һулуур тыллары, этиилэри булуҥ.

3. Ааптар саханы ойуулааһыннарыгар, кини итэҕэстэрин да
арыйарыгар норуокка истиҥ, тапталлаах сыһыанын туохтан
сэрэйиэххэ сөбүй?

4. Саха дьонун таҥнар-саптар, олох олорор, ыһыах тэрийэр
оонньуур-көрүлүүр үгэстэрин сиһилээһиннэртэн туох саҥа-
ны, сонуну билбиккитин кэпсэтиһиҥ.

88