Page 37 - Литература 7 кылаас 2 чааhа
P. 37
буолар эбит — отут да мэндиэмэннээх дыбарыаһы тутар ар-
хитектор ити курдук кыҥнаҥныыра, тэйгэҥниирэ, кыадьаҥ-
ныыра биллибэт.
Биһиги «архитекторбыт» бастаан саһаанын «фундаменын»
түһэрэр сирин талла. Олбуор иһин биир гына мээмилээн, со-
рох сири иккитэ-үстэ кырынан көрөн баран, оҥкучах үрдүгэр,
саамай өрө мөтөөһүннээх томтор сиргэ тохтоото. Бу томторго
өссө эбии томточчу хаар тэптэ уонна арбахтаах мастары адаа-
рыччы ууран, акылаат оҥордо. Онтон кыс мастан, саамай кыл-
гас саһаан маһы талан аҕалан, сытыары быраҕан баран, дьэ,
саһаанын кыстаан барда. Бастаан оһоҕосторун оҥордо. Оһоҕос
мастар төрүт ананан соҕотуопкаламмыт эбиттэр. Кинилэр уһун-
нара балтараалыы арсыын этэ. Онуоха эбии сороҕун иһирдьэ
чорбоччу, сороҕун таһырдьа сабырыччы уурдахха, арааһа, ик-
килии арсыынынан тайаан тахсаллара. Бу буолан оһоҕос бүп-
пүтүн кэннэ, саһаан ис өттө кыстанан баарта.
Ачаа биирдии хардаҕаһы ыла-ыла, тоҥ күөс быстыҥа кыҥ-
наҥныы, тэйгэҥнии, ыстаанын кэннэ килбэҥнии турбута. Кини
хас хардаҕаһын барытын, боччуктаах үүт курдук, тохтуо диэх-
хэ айылаах өйөөн тутан, туой кыҥыы-кыҥыы эндэрдии ууран
иһэрэ. Сорох ардыгар мутукка тайаннара, сорох ардыгар ти-
рээбиллии, мас туруоран баран, онно уурара. Биирдэ биир
оннук тирээбилэ түөрэ барда да — саһаан бүтүннүү курулуу
түстэ, сиҥнэн хаалла. Ачаа кыһыйда, баар-суох нууччалыы би-
лэр тылларын барытын саҥарбахтаата, онуоха кунанын иэнэ
кэдэҥнии, кутуруга сырбаҥныы түстэ.
Бу буолан Ачаа саһаанын хаттаан туруораары, аны сыарҕа-
тыгар төттөрү кыстаан эрдэҕинэ, биир быыкаайык оскуола
уола мөкүрүйэн тиийэн кэллэ. Кыра эриэн ыт оҕолоох. Кэлэн,
Ачааны өр одуулаан баран, уһун баҕайытык «оо» диэтэ. Онуоха
Ачаа «туох «оо», туох «аа», баранаак! — диэн абаран турда.
— Айабыын, дьэ, ньиэрбинэй дьээдьэ, доҕоор! — диэтэ уол.
Онтон эмискэ: — Албын саһаан, албын хаачыстыба. Бирэдии-
тэл эбиккин! — диэн чаҕылытта уолчаан.
— Туох даа? Туох дии-дии, киһини, нохоо, бирилэтэҕин-ба-
рылатаҕын? Мин тыаһаттым дуо, боросуонак? — дии-дии, Ачаа
уолу охсуох курдук өтүөхтээтэ, ыстаанын өрө тардыммахтаата.
37
