Page 47 - Литература 7 кылаас 2 чааhа

йон олорор эбит. «Ээ, итинтэн кэлбит эбит буоллаҕа», — диэн,
мин саппыкыбын кэтэн, онно тиийдим.

Көрдөххө, бөх курдук, ол гынан баран чөрү-чөмчөгөр. Үрдү-
гэ улахан киһини тобугунан баар быһыылаах, оттон кэтитэ миэ-
тэрэттэн ордук. Төһөлөөх үгүс кур мутукчаны, араас оту, бөҕү
кинилэр манна таспыттарый! Бэйэтэ бүтүн бугул! Бука, кини-
лэр бу бөҕү биирдии ытыран таспыттара буолуоҕа. Дьэ үлэһит,
сүрэхтээх дьон эбит, доҕор! Кыра гынан баран, хор, бу күүстэ-
рин холбуур буоланнар, кинилэр бачча үлүгэр бугулу — «куо-
раты» оҥоһуннахтара. Бу «колонияларыгар» бэйэлэрин ахсаан-
нара төһө үгүс буолуой? Кинилэри ким да испииһэктээбитэ
суох гынан баран, үөрэхтээхтэр этиилэринэн, биирдии уйаҕа
500000-ҕа тиийэ буолаллар үһү.

Мин уйа үрдүн мас төбөтүнэн кыратык тоҕо тартым. Дьэ,
доҕоор, кыймаҥнаһан тахсыбаттар дуо! Сымыыттара бөҕө
ыһылла түстэ. Кинилэргэ атын дьулҕан суох буолла — туох да
бокуойа суох сымыыттарын ытыра-ытыра уйаларын иһин диэки
сосуһан бардылар. Дьэ сысыһыы бөҕө буолла. Биллэн турар,
бу өйдөрө буолбатах, бу инстинкт эрэ, рефлекс. Ол гынан ба-
ран бары түспүттэрэ биир тэҥэ, бойобуойдара сүрэ бэрт!

Чэ, үлэһиттээр, кытаатыҥ, эйэлээх куораккытын тутунуҥ,
аны мин эһигини тыытыам суоҕа.

Бэйи, манна биир харыйа баар буолуох тустаах этэ. Ханан
турара эбитэ буолла? Ээ, ол турар эбит!..

Ок-сиэ, үрдүк харыйа, дьылыгыраан түһэн. Көнөтүүн! Дьэ
бу гынан баран кини суос-соҕотох. Тула өттө биэс көс сиргэ
диэри наар тиит мас эбэтэр хатыҥ чараҥ.

Дьэ уонна кини хайдах бу манна кэлэн хаалла?
Таабырын?!
Баҕар, кини сиэмэтэ бу буорга төрүт баар буолан, онтон
үүнэн тахсыбыта буолуо?.. Оннук буолуо дуо? Дьэ биллибэт.
Баҕар, бу кини үүнэн тахсыбыт сиэмэтин туох эмэ манна
аҕалан түһэрэн кээспититтэн, онтон үүнэн тахсыбыта буолуо?
Бука, оннук буоллаҕа.
Оччоҕо ол сиэмэни манна ким аҕалар? Арааһа, тыал буол-
лаҕа. Тыал буолбатах буоллаҕына, кини биир эмэ кыыл түүтү-
гэр сөрөһөн эбэтэр көтөр түүтүгэр кыбыллан манна кэлэн түһэн
хаалта эбитэ буолуоҕа.

47