Page 48 - Литература 7 кылаас 2 чааhа

Былыргы, хараҥа дьон бу харыйаны «дойду иччитэ» үүннэр-
бит маһа диэн ааттыыр сурахтаахтара. Ханнык «дойду иччитэ»
кэлэн үүннэриэй — кинини айылҕа бэйэтин күүстэрэ үүннэр-
биттэрэ чахчы: айылҕаҕа араас үүнээйини аан дойду ньуурун
тухары ыһааччы күүстэр үгүстэр.

Мин харыйа хаппыт туорааҕыттан биири буламмын сиэппэр
угуннум, куоракка киллэрэн дьиэм түннүгүн анныгар олордон
көрүөм. Быраһаай, соҕотох харыйа!..

Мин алааһым хоту халдьаайытын үрдүгэр таҕыстым. Арай
үөһэ, халлааҥҥа, туох эрэ сууллан түһэн эрэрин курдук, тыас
бөҕө таҥнары куугунаата. Хантас гынан көрдүм. Көрбүтүм,
кыырт үөр куһу эккирэтэн таҥнары куһуурдан эрэр эбит. Кыырт
обургу, кынатын кыптыыйдыы туппутунан, киэҥ халлаан улаҕа-
тыттан сир диэки таастыы кыырайан иһэр. Утаакы гыммата,
кини кустар үрүт кырыыларыгар баар буоларын кытта үөр кус
үрэл гына түстэ да, биир кус быстан тыа диэки туора көтөн
барда. Кыырт үөһэттэн түспүт эрчимигэр кустарын сыыһа түһэн
кээһэн, сиргэ чугаһаан иһэн, хайыһар төбөтүн курдук үөһэ өрө
кэдэрийэн таҕыста. Ол тахсан баран били соҕотоҕун быстан
тыа диэки көтөн иһэр куһу иннин күөйэ соҕус эмиэ таҥнары
ыһыктынан кээстэ. Көрүөх бэтэрээ өттүнэн кус үрдүгэр баар
буолла да, тыас тыаһа «тас» гына түһэрин кытта кус түүтэ бу-
раллыбытынан сиргэ «тис» гына түстэ.

Мин кус диэки сүүрдүм, аһынным, баҕар, тыыннаах буолуо
дии санаатым.

Булдун былдьаппыт кыырт, көҥөөн, охсуһуох курдук, дьа-
ныардаахтык тыытыргыы-тыытыргыы, миигин эргийэ сылдьы-
быта. Мин, кыһыйа санаан, саабын хабан ылан кинини ытан
саайбытым. Кыырт табыллан оол курдук сиргэ баран түспүтэ.

Кыырка кыһаммакка, айылҕа бары кыылларын тойонноро
мин диэх курдук холкутук хааман куска кэлбитим, бэртээхэй
диэн атыыр көҕөн өлөн, түөһэ кытаран сытара. Көҕөнү ылан
илиибэр туппутунан суолбун салҕаан истим...

Мин сис тыа саҕатыгар кэллим.
Ноо, биэс тымырдаах от үүнэн турар. Бу эмтээх от, кини
бааска үчүгэй. Маны гербарийга эмиэ кытыаран кэбиһиэххэ.
Субу курдук манна чөкө угуохха.
Суох, бу паапкам ыараан илиибэр биллэн барда, итииргээн,

48