Page 49 - Литература 7 кылаас 2 чааhа
P. 49
утатан да бардым. Оттон мин манна чэйдээтэхпинэ хайдаҕый?
Инньэ гыныым! Бу суон тиит төрдүгэр.
Суумкам иһиттэн убайым бэлэхтээбит солдатскай солуур-
чаҕын таһаардым. Мас буллум. Быһахпын ылан сигири кыстым
уонна испиискэбинэн ол сигирибин уматтым. Уотум умайбы-
тынан барда. Аппаттан уу баһан аҕалан, оллоон анньан, чэй-
бин өрөн кэбистим. Оол курдук үүнэн турар чэй оттон ылан
уокка хатаран баран солуурчахпар уктум. Куспун үргээн үөлэн
кэбистим уонна, иттэнэ түһэн сытан аттыбар турар тиити одуу-
луу-одуулуу, саныыр санаам кынатыгар уйдаран, онно-манна
барытыгар тиийдим.
Кинигэттэн ааҕан биллэххэ, мас үрдүгэ 150 миэтэрэҕэ тиийэ
буолар үһү. Оннук уһун, эвкалипт диэн мас Австралияҕа үүнэр.
Ол эвкалипт Кремль садыгар эмиэ баар дииллэр. Сорох мастар
суоннара 20 миэтэрэҕэ тиийэр эбит. Оттон сорох мастар ла-
бааларын уһуна 14 миэтэрэ буолар үһү. Дракон маһа диэн мас
сааһын 5000 — 6000 сылга тиийэр диэн сорох үөрэхтээхтэр этэр
эбиттэр.
Үөрэх ити курдук аан дойдуга туох баарын бүтүннүү кэп-
сиир. Биһиги учууталларбыт этэллэринэн, киһи билбэтэ диэн
туох да суох буолуохтаах, киһи барыны барытын билиэх тустаах.
Бу этии миигин үөрдэр. Мин эмиэ туох баары барытын билиэх-
пин баҕарабын. Киһи тугу барытын билэр буоллаҕына, айылҕа
бары кистэлэҥнэрин барытын баһылаатаҕына, оччоҕо киһи
күүһэ өссө дьиктитийиэ, кини дьоло өссө толору барҕарыа.
Мин дьиэбэр күн кыһыл мээчик курдук буолан баран, тиит
баһыгар түһүүтүгэр киирбитим.
Хомуйбут гербарийбын хатара ууран, киэһэ эбэм кэһии уур-
бут үөлбүт соботун сиэн баран, мин күннүгүм тэтэрээтин илии-
бэр ылбытым...
Сарсыныгар мин сайылык оҕолоругар төрөөбүт тыабар араас
эгэлгэни көрбүппүн барытын кэпсээн биэртим. Биир күн уста-
тыгар мин төһө-төһө араас эгэлгэни көрдүм! Дөксө төһөнү көр-
бөтөҕүм биитэр көрбүтүм да иһин ис кэрэтин төһөнү билбэтэҕим
буолуой! Мин сир үрдүгэр баарын эрэ көрдүм. Оттон сир анны-
гар төһөлөөх, туох баар буолуой?! Бука, киһи хараҕа халтарыйыа
этэ! Мин төрөөбүт Сахам сирэ дьикти баайдааҕа, дэлэгэй быйаҥ-
нааҕа, хайа, аан дойду үрдүнэн биллэр буолбат дуо?!
49
