Page 45 - Литература 11 кылаас 2 чааhа

муоґа ортотунан тостубут аллаах хара кунанын туора миинэн
иґэр, туруйа сотото умнастаах удьурхай хамсаны уоппут, ітір-
ітір табахтан хараарбыт тииґин быыґынан «чыырк» гына сил-
лээн унаарытар. Итинник ыраахха унаарыччы силлиир туґугар
эмиэ идэ эбээт!
— Дьэ, кырдьа±аспыт арба±аґын иґигэр абааґыны хор±ото
сылдьарын илэ кірдірді дии, эмээхсиэн, ээх диэ! — Хараанай
тугу да хардарыан ба±арбата да бачча тиэйэн абыраан иґэр
киґини сэІээрэр хайаан да наадалаа±ын саба±алаан, кіґµй-
бµт ата±ын чиккэтэ сатыы-сатыы кыыкынаата:
— Дьэ диэмэ да±аны… Илэ абааґы эбит… — Ойууну ал-
±ас куґа±аннык этэн кэбиспититтэн куттанан, тылын тібітµн
ыарыылаахтык быґа ытырда. Тээллэриис итиччэ саІаран ба-
ран, ірµµ да аґа±ас айа±а хам буолуо дуо, дьэ аґыллыбычча
аґылынна.
— Кулубабыт, манна диэн эттэххэ, наґаа киэптиир… Кинини
утары кірір урааІхай бу улууска суох. Хор, тэІІэ аахсар
кырдьа±ас баар эбит! ¤э, ґэ, хата µчµгэй ба±айы!.. Ээх диэ!
Тээллэриис иґигэр киллэрбэт кулубатын ааттаах ойуун
кыайбытыттан сэмээр µірэ саныы иґэрин дьэ биллэрдэ.
Кэпсэтиилэрэ кутталлаах іттµгэр халыйаары гыммытыттан,
Хараанай тугу да хоруйдаабата. Ойуунтан да, кулубаттан да
саллара бэрт, онон хайаларын да диэки буолбакка бигэтик
быґаарынна.

Ыйытыылар уонна сорудахтар
1. Ааптар хоһуйар дьонун туһунан санаатын (аһынар, таптыыр,
сөҕөр, абарар, судургутук хоһуйар, баары көрдөрөр, омун-
нуур) тиэкситэн булан ырытыҥ.
2. Ааптар балаҕаны, көлүйэни, тыаһы­ууһу, оһох буруотун
хоһуйарыгар ханнык уус­уран ойуулуур­дьүһүнүүр ньыма-
ны туттарый? Тоҕо?
3. Тиэкистэн саха үгэһин булан кэпсэтиҥ, өссө атын ханнык
айымньыга баарын санатыһыҥ.
4. Тойон Киһи (кулуба) дьонугар­сэргэтигэр сыһыанын тиэ
­
кис тэн холобурдааҥ. Кини майгытын­сигилитин бу кэрчик-
тэн быһаарыахха сөп дуо?
5. Муҥхаҕа буолбут Тойон Киһи уонна Ордьонумаан ойуун
мөк күөрдэрин ырытыһыҥ. «Куһаҕан» ойуун, «Үчүгэй»
ойуун диэн баар дуо?

45