Page 131 - Литература 6 кылаас 1 чааhа
P. 131
ТӨРӨӨБҮТ СИР ЫТЫК ӨЙДӨБҮЛЭ
Күндү доҕоттоор, киһи, кыыл-сүөл, көтөр-сүүрэр —
барыта төрөөбүт сирдээх. Төрөөбүт сир — кимиэхэ ба-
ҕарар олус күндү, ытык өйдөбүл. Тоҕо оннук буолуой?
Оттон сорохтор соччо ону болҕомтоҕо уурбаттар. Төрөө-
бүт сирдэрин, дойдуларын аанньа аахайбат дьон тугу
сүтэрэллэрэ буолуой? Биһиги төрөөбүт дойдубут — Са-
ха сирэ. Тыйыс тымныылаах, киһи эрэ барыта тулуйан
олорбот сирин курдук ээ… Амма Аччыгыйа Күннүк Уурас-
тыырап туһунан ахтыытыгар манныгы суруйар:
«Күһүн. Якутскай аннынааҕы арыыга иккиэйэҕин кус-
туу сылдьаммыт, чэйдии олоробут.
— Дьэ, Володя, куһаҕан сиргэ төрөөн-үөскээн хаал-
быт сордоохторбут эбээт. Бэлиэр тыалыран-тымныйан
эрэр дии!.. Хайа дьоллоохтор Крымҥа, Кавказка, Орто
Азияҕа төрүүллэрэ буолуой! — диэтим.
— Ньукулаай! Эн ийэҥ, бука, куһаҕан дьахтар эбитэ
буолуо, — диэтэ кини саҥата суох олорбохтоон баран.
— Хайдах куһаҕан?! — диэммин, өһүргэнэн, аймана түс-
түм. — Олус көнө сүрэхтээх, үчүгэй майгыннаах киһи этэ
мин ийэм! Эйигиттэн эрэ итини истиэм диэбэтэҕим…
— Иһит, доҕор! Төрөөбүт сир диэн — төрөөбүт ийэҥ
буоллаҕа дии. Миэхэ киниттэн ордук сир суох. Мин кини
куһаҕанын хостуу сатаабаппын…»
Кырдьык, төрөөбүт сирбит төрөппүт ийэбит тэҥэ буол-
лаҕа. Туохха да, кимиэхэ да атастаспат күндүбүт, олохпут,
ытык өйдөбүлбүт — Сахабыт сирэ. Хас биирдии киһиэхэ
төрөөбүт сирэ (сахалар ону «биһикпит ыйаммыт сирэ»
диэн ааттыыбыт) ытык бэлиэлэрдээх, иһирэх, уйулҕаны
угуттуур, сылытар көстүүлэрдээх буолар.
Көтөр кынаттаах бииһэ төрөөбүт дойдуларын диэки
халлаан сылыйда да уһун унньуктаах айаҥҥа туруналлар.
Ол курдук күүстээх төрөөбүт дойду ахтылҕана, тардыыта.
131
