Page 126 - Литература 7 кылаас 2 чааhа
P. 126
гитэн, ол вечеринканы өйдөөн кэлэр. Бүгүн, наар Никифоровка
сыһыаннаан, ону-маны утум-ситим санаатар санаан барда. Ол
киэһэ ким тугу саҥарбытын, хайдах туттубутун барытын өйдөөтө.
Никифоров — дворянин, москвич, литератор, үгүһү аахпыт,
билбит киһи. «За чашкой чая» куруһуок салайааччыта, Москва
билигин баар знаменитостарыттан үгүстэрин кытта остуолга
бииргэ олорсубут, кэпсэппит. Кини ол киэһэтээҕи Чаплиннар
семейнэй вечеринкаларын киэргэлинэн буолта. Соҕурууттан
саҥа кэлбит киһини сонурҕааннар, болҕомтолорун үксүн ки-
ниэхэ уурбуттара. Куорат улахан чыыннара бэйэлэрин светскэй
обществонан ааҕыналлар, соҕуруулуу тутта уонна либеральнай
буола сатыыллар. Ол да иһии Чаплин Никифоровы вечерин-
катыгар ыҥырдаҕа. Оттон урукку народниктары Пекарскайы
уонна Ионовы «учёные мужи», «свет нашего общества» диэн
ааттыыр. Кинилэр Теплову кытта Якутскай — Аян экспедиция-
тыгар сылдьан тугу көрбүттэрин-билбиттэрин олус чаҕылхай-
дык кэпсээн сэргэхсиппиттэрэ.
— Баһаалыста, Лев Львович, этэргин салҕаа. Биһиги ман-
нык түмсүүлэргэ интеллектуальнай кэпсэтиини сөбүлүүбүт, —
Чаплин үрүҥ салфетканан уоһун соттубута.
— Ытыктабыллаах Николай Николаевич, баһыыба уонна
өссө төгүл бырастыы гын. Булатов уонна эн толору итэҕэлгэр
бэриллибит кыраай туһунан тугу эмэ аһаҕастык этэр ыарахан.
Эһиги бука бары бэйэҕит олорор уонна үлэлиир кыраайгыты-
гар туһаны аҕалар, үчүгэйи оҥорор дьулуурдааххытыгар мин
саарбаҕалаабаппын. Саамай бочуоттаах уонна сабыдыаллаах
дьоннортон сүүрбэ биэс чилиэннээх «Благотворительнай об-
ществоны» уонна түөрт уонча киһилээх «Тыа хаһаайыстыба-
тын обществотын» тэрийбиккит. Кыамматтар уонна тулаайах-
тар приюттара бааллар. Монастырь үлэлиир. Бу барыта хай-
ҕаллаах. Ол эрээри эһиги үтүө баҕаҕытыттан тутулуга суох,
олох объективнай сокуоннарын дьайыытынан, сахалар, онтон
да атын бу кыраай олохтоох народностарын дьылҕата, мин
билгэлээһимминэн, киһини улаханнык дьиксиннэрэр. Хайҕанар
цивилизация сахаларга, тоҥустарга буорах, сибээс уонна түр-
гэнник эстэр, ыраах тэбэр буулдьалаах саа биэрэн баран, эл-
бэх түүлээхтэ бултааҥ диэн, ыраах тайҕаларга, түгэх туундара-
ларга үүрэн кэбистэҕинэ уонна кинилэр олохторун тупсарарга
126