Page 98 - Литература 9 кылаас 2 чааһа
P. 98
наар тыыннарын мананан тахсыбыттара, ол эрээри син биир
³рү´үммэтэхтэрэ. £л³н баран ³йд³ммүт диэбиккэ дылы, То²
Биистэр кэлэн барбыттарын эрэ кэннэ Бакамда бу былдьа´ык-
таах кэм²э аҕыйах ки´и чэчирээбэтин ³йд³³бүтэ.
Бакамда олорон ааспыт олоҕун усталаах-туоратыгар халы²
тирии хайдарын, хара хаан тохторун к³рб³хт³³т³. Бу бы´ы-
лаан-³лүү үйэтигэр ³рг³ст³³х ү²үүнү ³р³ туппут ол ³р³г³й-
дүүр, кыырыктаах бата´ы кыбына сылдьыбыт ол кыайар диэн
санааҕа кэлбитэ кини. Тиис — тиискэ, муос — муоска! Кимиэхэ
да сытан биэримэ: ³лү³ххэр диэри ³ст³³хт³ргүн кытта ³л³р-
с³н баран ³с, кыайтарыаххар диэри кырыыстаахтаргын кытта
кыдыйсан баран кырбастан!
Хааннаах ³с! Бэйэтиттэн ситиспэтэххинэ, бэдэриттэн си-
тис! Кинилэр умналларын саҕана, би´иги ³йдүүрбүт саҕана
буоллун!
Бакамда дьонуттан быстан ту´унан олорбутун была´ын ту-
хары биир эмэ сыл ³л³р куттала суох олорбуттарын ³йд³³-
б³т. Куруутун сэрэнии-кэтэнии, куруутун кыргыска бэлэмнэ-
нии атын түбүгү барытын ба´ыйан, хааннаах к³хсүнэн устар
хонуктары бү³лээн, олох үчүгэйин к³рб³т³ҕ³. Ол и´ин Бакамда
даҕаны, кини дьоно бары даҕаны хааннаах ³´³ суох олох баар
буолуо диэн санаан да к³рб³тт³р³. Ол и´ин Бакамда Майынчы
санаатын, баҕатын кыайан ³йд³³б³т³ҕ³.
Ийэтэ Майынчы ³л³³рү сытан уолун, Даҕанчаны, сыллаан-
уураан ылан баран, бэйэтин тылынан тугу эрэ алҕаабыта. Ону
кини ³йд³³б³т³ҕ³. Майынчы охсу´ууну-кыргы´ыыны букатын
с³бүлээбэт буолара, бука, оҕом этэ²²э сырыт, охсу´ууну-эти-
´иини тумун диэн кэриэ´ин эппит буолуохтаах. Бакамда Дьи-
рикинэйдэри, кинилэргэ кыайтарбыт атын биистэри хайдах
саныы ү³рэммитинэн, кус сүрэх куттамсахтарынан ааҕара. Ол
и´ин кини сиэнин, Даҕанча, тымырынан Туматтар бохсуллу-
батах модун, дохсун хааннара сүүрүгүрү³н баҕарара. Даҕанча
аҕатын, ¥рэн хо´ууну, хаанын сити´иэхтээҕин ту´унан саарба-
ҕалыы да барбат этэ. Ол эрэ ту´угар кини бу хаалбыт олоҕун
олорон кэллэҕэ. Ол эрэ ту´угар бу сиэнин ох курдук о²ордоҕо,
кустук курдук куо´аатаҕа. Барыта ол эрэ ту´угар. Ол ³´³г³й-
д³³х ³с, улуу м³ккү³р ту´угар кини баччаа²²а дылы тыыннаах
олордоҕо.
Бакамда ма²хайа сатаан баран са´арбыт баттахтаах т³б³-
түгэр ³йүн ханнык эрэ муннугар былыргы ³бүгэлэр м³лт³х,
иринньэх, ку´аҕан оҕо т³р³³т³ҕүнэ, хайаҕа, тыаҕа та´ааран
быраҕан кэби´эллэрэ ү´ү диэн ³йд³бүл и²эн сылдьара. Оннук
98
