Page 6 - Литература 10 кылаас 1 чааhа
P. 6
Саха оһуокайа С. А. Зверев сырдык аатын кытары үйэ-саас
тухары тулхадыйбат ситимнээх. Кини оһуокай дэгэрэҥ матыы-
бынан хааһахтан хостуур курдук кэрэкэ уус тылынан дьүһүйэн,
дорҕооннорун эриэ-дэхси кэккэлэтэн, дьэрэлитэн-куйуһутан
эгэлгэ хоһоонноох оһуокай түһүлгэтин диэлитэрэ, дьон-сэр-
гэ ахтыыларыттан сыаналаатахха, ураты умсулҕаннаах, тар-
тарыылаах, киһини ураты турукка киллэрэр алыптаах буола-
ра үһү. Тыһыынча киһилээх түһүлгэни төрүттээн, дьон-сэргэ
өйүн-санаатын, умсулҕан иэйиитин үмүрү тардан, өрө күүр
дэрэ диэн кэпсэнэр.
Сергей Афанасьевич саха сыанаҕа толоруллар үҥкүүлэ-
рин төрүттээбитэ. Кини 30‑тан тахса саха үҥкүүтүн айбы-
та, үгүстэрин туруортуу сылдьыбыта биллэр. Бу — сөҕүмэр
көстүү. Айылҕа киһитэ, булчут уран тыл күүһүн айылҕа абы-
лаҥ дорҕооннорунуун дьүөрэлээн, саха олоҕун көстүүлэрин
хамсаныынан дьүһүйүүгэ киллэриитэ, ол эбэтэр ускуустуба
араас көрүҥнэрин дьүөрэлээн үҥкүү айыыта, туруоруута —
чыпчаал, чымаан ситиһии. Күн бүгүнүгэр диэри кини айбыт
«Оһуорун үҥкүүтэ» — саха үҥкүүтүн өрөгөйө. Үҥкүү ускуус
тубатын сахаҕа төрүттээбит, сайыннарбыт киһинэн Сергей
Афан асьевич Зверев буоларын идэлээхтэр, чинчийээччилэр
киэн тутта бэлиэтииллэр.
С. А. Зверев бэйэтин ахтыытыттан
…Ыһыахха көрбүтүм биһиги дойдуга албан аатырбыт, суон
сураҕырбыт үҥкүү тылын этээччини — Ырдьаҥ Дьаакыбы!
Мин, атах сыгынньах сүүрэ сылдьар уончалаах уолчаан, онно
аан бастаан билбитим ырыа алыбын, тойук умсулҕанын, тү
һүлгэ кэрэтин. Дөйүөрбүт курдук таалан турбутум, онтон сал-
ҕалас буолбутум; ис-испиттэн кычыгаланан үөгүлүөх, сүү
рүөх-көтүөх санаам киирэн кэлбитэ. Көр, ол курдук, тойук
илб иһэ эппэр-хааммар, сүрэхпэр-быарбар үйэ-саас тухары
иҥэн киирбитэ.
Дьэ, ол күнтэн ылата, түһүлгэттэн түһүлгэҕэ, ыһыах-
тан-ыһыахха үҥкүү тылын аатырбыт этээччилэр биир да тыл-
ларын энчи түһэрбэккэ, батыһа сылдьан истибитим, дьону
кытта хаамсаммын, үтүктүһэр буолбутум. Уон иккибин туолбут
сааспар Тураҥнаах ыһыаҕар аан бастаан оһуокай тылын эп-
питим. Титирэс, хатан куоласпын, оҕо диэн сэнээбэккэ, киэҥ
түһүлгэ ылласпыта… Аатырбыт ырыаһыт Ырдьаҥ Дьаакып
илиибин кытаанахтык тутан испитэ… Онно билбитим, онно
6
