Page 222 - Литература 11 кылаас 1 чааhа

— Эн институкка үөрэнэр улахан киһигин. Мин пушной тех-
никум иккис курсугар бу бачча ыраахтан, Улахан Сарайтан
сылдьан үөрэнэбин. Өссө икки сыл хаамп да хаамп. Онтон
ханна эмэ тыаҕа ыытыахтара. Куоракка да олорон, мин көр-
бүтүм аҕыйах. Урут оскуолаҕа үчүгэй да этэ, элбэхпит, доҕор-
дуу этибит, көхтөөхпүт. Билигин бары араа-тараа бардыбыт,
атын-атын сиргэ үөрэнэбит. Мин билбитим эрэ — техникум,
дьиэм… Уопсайга көһүөхпүн баҕарабын. Комендант миэстэ та-
ҕыстар олордуох буолта…
Максим тыл кыбытар кэмэ дьэ кэллэ:
— Мин эмиэ арыт тэһийбэппин, оскуолаҕа үөрэммит кэм-
мит үчүгэй да эбит.
Иккиэн ол сыллары санаан, саҥата суох испэхтээтилэр.
Кинилэр суруһаллара, киинэҕэ, театрга бииргэ сылдьал-
лара, дэҥҥэ куустуһаллара, мэниктииллэрэ, кыыс олбуорун
ааныгар ыскамыайкаҕа олорон кэпсэтэллэрэ. Кэпсэтэллэрэ…
Оҕолортон саатан, кистээн көрсүһэллэрэ. Суруктарыгар хар-
са суох «таптыыр доҕорум», «эн таптыыр Ираҥ… Максимыҥ»
дэстэллэр даҕаны, саамай дьиктитэ — биирдэ даҕаны уурас-
патахтара, сирэй көрсөн тапталларын туһунан кэпсэппэттэрэ.
Максим, Ира да, биирдэрэ — доҕотторугар, кини суруһарын
билэр уолаттарга, кыыс — эмиэ оннук дьүөгэлэригэр уурасты-
быт диэн кэпсииллэрэ, онон кинилэри дьиҥнээх таптаһааччы-
лар курдук ордугургуу саныыллара ол үтүө доҕотторо.
Сотору Максим биир кыыһы кытта үҥкүүлээбитигэр кү нүү-
лээн, Ира суруйбат буолбута. Онтон экзамен кэлтэ, са йын
арахсыбыттара, күһүн атын-атын сиргэ үөрэнэр буолтара. Көр-
сөллөрө, кэпсэтэллэрэ, биирдэ эмэ көрүстэхтэринэ хаһан эрэ
чугастыы истиҥ дьоннуу, оҕо саас доҕотторунуу. Кыыс урукку
тапталын санаан көннөрү үөрэрэ. Уол өссө да умулла илик,
ыраах сылдьан кыламныы умайар, арыт күөдьүйэр тапталыт-
тан эрэйдэнэрэ, Иралыын эйэҕэс көрсүһүүлэрин дьол лоох
күннэринэн ааҕара, аҥаардастыы муҥнанара. Кини өссө да
Ира миигин таптыыра буолуо дии саныыр, онтон туой аргыый
үөрэрэ, үүнэ-тэһиинэ суох ыраланара, ол минньигэс ыратынан
саатыыра.
Максим биирдэ өйдөөн көртө: Ира санаарҕаабыттыы суо-
лу одуулаһан, төбөтүн умса туттан иһэр. Номнуо улахан Са-
рай били ыраах көстөр дьиэлэрин түннүктэрэ субу килэһэн,
чуга һаан кэллилэр. Тугу эмэ этэ охсуохха, үөрүүлээх көрсүүнү
уһатыахха, кыыс түөһүн иһиттэн тахсар лыҥкынас куолаһын ис-
тиэххэ, өссө көрсүһэргэ болдьоһуохха, уруккуну төннөрүөххэ.

222