Page 142 - Литература 6 кылаас 1 чааhа
P. 142

сырылатар.
    Уҥуоргу тарыҥҥа туруйалар ыһыытаһаллара, уу чаа-

ныгар дуораһыйан, бу турардыы иһиллэр. «Тру-ру, ту-руу-
рук, тру-рук» диэн хас даҕаны чөллөркөй куолас үөрэ-
дьүөрэ түһэрэллэр.

    — Ити! Истэҕин дуо? Кыталыктар саҥаларын араа-
раҕын дуо?

    Мин кыталыктар саҥаларын истээрибин, туох баар бол-
ҕомтобун түмэммин, бүтүннүү кулгаах иччитэ буолан оло-
робун. Туруйалар эмиэ ыһыытаһан лоҥкунастылар. «Тру-
ру-руу-рук, ру-руу-рук». Арай биирдэ ол быыһыгар: «Кры-ы,
рыы-ык, кык-кыы-рык», — диэҥҥэ майгынныыр, үчүгэйдик
болҕойон иһиттэххэ, туруйалардааҕар быдан нарын, намчы
уонна синньигэс куоластар лыҥкынастылар. Мин чөрөйө
түстүм.

    — Ити дуо?
    — Ити!..
    «Оо, мин даҕаны кыталык ырыатын иһиттэҕим! Иэхэй-
биин!» — диэн испэр өрөгөйдүүбүн уонна аҕам өссө тугу
кэрэхсии көрөрүн өйдөөрү сирэйин кэтэһэбин. Улахан
дьон төһө үөрбүттэрин эбэтэр хомойбуттарын, сөхпүттэ-
рин эбэтэр кэлэйбиттэрин сирэйдэриттэн көрөн сэрэйэ-
бин. Уонна куруутун быһаара, таайа сатыыбын, кинилэр
өйдүүллэрин мин эмиэ толорутук өйдүүбүн дуу, эбэтэр
мин көрөрбүн-билэрбин кинилэр эмиэ көрөллөрө буолуо
дуо? Туох баары киһи барыта биирдик көрөр, өйдүүр дуу,
эбэтэр тус-туһунаннык дуу?
    Хайыы-үйэ түүн үөһэ да буоллар, хараҥаран биэрбэт.
Күөл үрдүнэн күндэлэс сырдык үрүҥ түүн туналыйа на-
лыйар. Саҕах уруккутунуу кытара умайбыта халлаан хоту
сиксигинэн илин диэки сыҥаһалыы сыҕарыйар. Ханна эрэ
уу оҕуһа мөҥүрээн лүҥкүнэтэр. «Чиири-иири-ии-ири-и», —
диэн кэннибитинээҕи ойуур иһигэр нарын ырыа иһил-
лэ-иһиллэ сүтэр, ыраата-ыраата чугаһыыр. Уҥуоргу та-
рыҥтан туруйалар хаһыыларын быыһыгар кыталык нарын
ырыата иһиллэн ааһар: «Клы-кыҥ-кыырык, кыл-ры-ы».
    Күөлү тула булчуттар кутаалара күлүмнэстилэр. Биһиги
эмиэ тахсан уот оттунан, чэй өрүннүбүт. Аҕам илимиттэн

  142
   137   138   139   140   141   142   143   144   145   146   147