Page 107 - Литература 6 кылаас 2 чааhа

Ааҕыы, сэһэргэһии

Эһэм эһэтэ

Мин эһэм кырдьаҕас сааһын тухары эргэнэ хара тыа
муҥур баһылыга баай Байанай тойон хамначчыта этэ.
Хамначчыт хамначчыт курдук, тойоно тугу мичик гыммы-
тынан аһаан-таҥнан, оҕо-уруу төрөтөн, аймах-сыдьаан тар-
ҕатан олорбута. Анарааҥҥыта түс-бас кырдьаҕас киһи бы-
һыытынан, сотору-сотору мичиҥнээбэт быһыылааҕа — оччо
килэйэн-халайан барбыппыт, һэбэрэҥинэн кэҕэрдэ, мү-
һэнэн мохсуо бырахса сылдьыбыппыт суоҕа.

Ол эрээри Байанай кырдьаҕас эһэбэр сирэйинэн эр-
гилиннэҕинэ, Омоллоон олоҕо, Дьэргэстэй ыһыаҕа диэн
биһиэхэ буолара.

Эһэм барахсан, уулаах үлэһит киһи, күн хас биирдии
мүнүүтэтин аахтара туһалаахтык ыытарга кыһанаахтыыра.
Онон да буолуо, күнү быһа хара тыаны кэтэн баран, дьиэ-
тигэр наар түүнтэн түүн төннөрө. Мэлийдэҕинэ, тыаһа-
ууһа суох киирэн, чэйдээн утуйан хаалара; бултуйдаҕына,
көмүлүөк оһохпутун кураанах хардаҕастарынан сандаарыч-
чы, тигинэччи оттоллоро. Оччоҕо миигин, сыалдьам сулбу
түһэ сылдьар тойооскуну, ойутан туруоран диэл арыйта-
раллара. Эһэм халҕаны лүҥсүйэрэ, оччотугар мин тиийэн
ааны арыйыахтаахпын. «Баай Байанай бэрсибит быйаҥа
батымаары гынна!» — дии-диибин чохороон дуомунан
аан холуодатын, модьоҕотун кэдэрээнниэхтээхпин. Уубар
аҥаарыйа сылдьар үөдэн, ол ытык иэспин санаа хоту то-
лорбокко, кэтэххэ да охсулларым баар буолара. Оччоту-
гар уум оройбунан көтөн хаалара.

Түүн үөһүн аахсыбакка, кэлбит булду: куһу, куобаҕы,
дьөрү тииҥ да буоллун, үрдүгэр түһэн, үргээн бурҕаҥна-
тан, сүлэн элэгэлдьитэн, астаан-үөллээн, күөс буһаран
бидилитэрбит. Мин кус атаҕын, куобах кулгааҕын, быары
бүөрү, куртаҕы, оһоҕоһу сэмсэлэнэн, үтэн-саллан, иһим
сылыйан, күөс буһарыгар тиийбэккэ охторум.

Ити курдук олорбуппут.
Борбуйбун көтөҕөрбөр эһэм эргэ субуйааҥкытын уонна

107