Page 62 - Литература 7 кылаас 1 чааhа

УУС-УРАН ТЫЛ ЭЙГЭТИГЭР

ОЛОҤХО ТУТУЛА

Саха норуотун тылынан уус-уран айымньытын чыпчаалынан
буолбут олоҥхо былыр-былыргыттан үгэс буолан олохсуйбут
тутуллаах. Бу бэрээдэк бары олоҥхоҕо барытыгар тутуһуллар.

Киириитэ. Олоҥхо киириитигэр айыы бухатыырын олохсу-
та ыытар орто дойду сирэ-уота ойууланарын биллигит. Салгыы
айыы бухатыырын эт-хаан өттүнэн сүдү тас дьүһүнэ сиһилии бэ-
риллэн, маннык үтүө киһи өй-санаа өттүнэн ырааһа, сиэр-майгы
өттүнэн кэрэтэ өйдөнөр. Киириигэ орто дойдуну үрүҥ илгэти-
нэн ибиирэн араҥаччылыы турар Аал Луук Мас туһунан кэпсэ-
нэрин аахтыгыт. Кини айыы бухатыырын сөлөгөйдөөх үүтүнэн
аһатан, күүһүгэр күүс киллэрэр орто дойду тулхадыйбат тулаа-
һына, туллубат тутааҕа эбит. Бухатыыр бары сырыытыгар эрэл-
лээх доҕоро, тыллаах-өстөөх ата ойууланар. Саха Дьөһөгөй
айыыны өрө тутарын быһыытынан, олоҥхобут ата көрүөхтэн
сиэдэрэй кэрэ киэргэллээх, бастыҥ быһыылаах-таһаалаах, от-
томноох, киһилии кэпсэтэр, сахалыы саҥарар иччитин үтүөкэн
сүбэһитэ, өй угар көмөлөһөөччүтэ.

Сүрүн чааһа. Бу курдук сүрдээх үчүгэйдик сириэдийэн оло-
рор орто дойдуну туох аймыырый? Орто дойдуга олорор айыы
аймаҕын нус-хас олоҕун аллараа дойду бухатыырдара аймыыл-
лар эбит. Кинилэри утары айыы бухатыырдара охсуһууга кии-
рэллэр. Айылҕа алдьанар-кээһэнэр, дьон эрэйи-сору көрөр,
олохторо огдолуйар. Чугас дьонун, норуотун, дойдутун туһугар
көмүскэс санаалаах айыы бухатыыра бэйэтин аналын толорор,
Орто дойдуга айыы дьонун дьоллоох-соргулаах олохторун ха-
рыстаан абааһы бухатыырын кытта охсуһан кыайар. Бу курдук
хайа баҕарар олоҥхоҕо абааһы бухатыыра кыаттарар. Ол тоҕо
буолуо дии саныыгыт? Бу — норуот сырдык, көҥүл, эйэлээх
олоххо тардыһар баҕата, онтон айыы бухатыыра дьонугар үтүө
сыһыана, кырдьаҕаһы көрөр-истэр аналын толоруута норуот
олоҕун биир үтүө сиэрэ буолар.

Түмүк. Дуолан бухатыырдар охсуһуулара түмүктэнэн, орто
дойдуга ил-эйэ олохсуйар. Төрөтөр оҕо уйаланар, иитэр сүөһү

62