Page 105 - Литература 7 кылаас 2 чааhа

чөрбөҥнөтөн иһиллээтилэр, хара муннуларын туора-маары
мунньаҥнатан сыт ыллылар. Оҕо бөрөлөр хаһан да билбэтэх
сыттаах кыылларыттан дьулайбыттыы, саараабыттыы иннилэ-
ригэр иһэр кырдьаҕас тыһы бөрө диэки көрөн, хороһон оло-
рунан кэбистилэр. Ийэ бөрө сылгы хоһоҕотун сытын өтө бил-
лэ. Кини хас да сыллааҕыта ийэтин үөрүгэр сылдьан, итинник
сыттаах кыылларга түбэһэн, бэрт аһы аһаан турардааҕа. Ол
иһин, салбана-салбана, икки өттүнэн кэннин хайыспахтаата
уонна ньолбоччу түһэн сытта. Атыттар бары быардаатылар.
Манна балай эмэ өр сытан, туох-ханнык тыас баарын иһил-
лээтилэр. Онтон дьэ туран, иирэнэн күлүктэнэн үөмэн ньыл-
быһан сылгыларга лаппа чугаһаан, өссө чуҥнаан, куттал суо-
ҕун биллилэр. Бултаһарга бардылар. Үөргэ сирдиир булчут
бөрө баар буолааччы. Ол булчут кытыл арҕаһыгар харааран
олорор үөккэ үөмэн киирдэ. Онно тохтоон, үөтү икки өттүнэн
көрүөлээн чуҥнаата уонна, хараҕын уотун умуруоран, иннигэр
сэрбэйэн көстөр эрбэһиҥҥэ быарынан сынан, сылгы хаһыытын
батыһа эрийэ-буруйа үөмэн тиийдэ. Ити кэмҥэ атын бөрөлөр,
онон-манан тарҕаһан, сылгылары төгүрүктээн кэбистилэр. Бул-
чут бөрө манна өр кэтэстэ, киниттэн уонча хаамыы бадахтаах
сиргэ сылгы хаспыт хаара үллэ сытарыгар куймараҥнаан тиий-
дэ. Манна аннынааҕы хаар ууллан хара сир буолуор диэри сыт-
та. Иннигэр биир убаһа, ойууттан эрэ ыраах сиргэ хаары та-
быйан кэбиһэ-кэбиһэ, хаар анныттан бытыгыраан тахсыбыт оту
тоноон, адьырҕаҕа улам чугаһаан истэ. Онтон өссө чугаһаан,
бөрөҕө ойоҕоһунан буолан, хаһан таһаарбыт отун тирбэҕэлэһэн
эрдэҕинэ, сиэмэх сулбу ойон туран, ардай аһыытын убаһа та-
раһатыгар батары биэрбитигэр, соһуйбут убаһа туора ыстан-
на. Онуоха бөрө түөрт атаҕынан чырбаччы тэбинэн тардыы-
тыгар, убаһа тараһата, сытыы быһаҕынан хайа тардыбыттыы,
тэлэ барбытынан иһэ былтас гына түстэ. Убаһа, киһи куйахата
күүрэр гына ынырыктык сарылыыр икки кистиир икки ардынан
саҥа таһаара-таһаара, үөрүн диэки ойуолаан эрдэҕинэ, бөрө
такымыгар иилиһиннэ уонна аҕыйахтык чыраһа-чыраһа тарды-
бытыгар, такым иҥиирэ буутун этин ойо тардан, сыыйыллан
тахсан, атаҕар таҥнары салыбырыы түстэ. Убаһа ньахчас гынан
үс атаҕынан ойуох курдук буолан эрдэҕинэ, бөрө иккис такы-
мыгар иилистэн, көрүөх бэтэрээ өттүгэр, такым иҥиирэ быһа

105