Page 136 - Литература 9 кылаас 1 чааһа

НИКОЛАЙ ДЕНИСОВИЧ НЕУСТРОЕВ
(1895—1929)

Чинчийээччилэр Николай Неустроев
уус-уран литератураҕа талаана тобул-
лан ситиһиилээхтик үлэлээбит кэминэн
1920—1926 сыллары ааҕаллар. Дьэ,
бу кэмҥэ «Кукаакы Кулуба», «Тиэтэй-
бит», «Тар», «Куһаҕан тыын» диэн ко-
медиялары суруйталаабыта. Ону тэҥэ
«Сэмэнчик», «Балыксыт», «Ыйдаҥа»,
«Иирээн», «Муммут оҕо кэпсээнэ» диэн
бэртээхэй кэпсээннэри биэртэлээбитэ.
Н. Д. Неустроев саха драматургияты-
гар комедия жанрын маҥнайгынан кил-
лэрбит өҥөлөөх эрэ буолбатах, баста-
тан туран, литератураҕа саҥаны кил-
лэрээччи быһыытынан биллэр-көстөр оруоллаах.
Неустроев кэпсээннэрин билигин үгүс литературоведтар
психологическай хабааннаахтар дииллэр. Ол аата кэпсээннэр
психологическай эрэ түгэннэринэн күүстээхтэрин курдук буо-
лан тахсар. Мин санаабар, бу тиэмэ өттүнэн маарыннаспат
«Сэмэнчик», «Балыксыт», «Ыйдаҥа», «Иирээн» олохтон кэлбит
новеллистическай төрүттээх, бөдөҥ уобарастардаах айымньы-
лар хаһан даҕаны тус бэйэлэрин кэмнэрин сырдык санаатын
ыһыктыбат, кырдьыктаах хартыынаны биэрэллэр.

Сэмэн Тумат

Балыксыт

Ок-сиэ, ким манна бу курдук хара мастаах ийэ тыа μμнэн
тахсан күнү-ыйы хаххалаатын диэн анаабыта буолуой?

Дьэ, доҕоттоор, тыа да тыа!
Тиит маһын тэҥкэтэ, тоҥ сиртэн өрө үүнэн тахсан, уһуктаах
чыпчаалынан үрдүк күөх халлаан ньуурун аала турбатах абак-
кабыт баар эбит диэх курдук, куугунаһа, курулаһа, иҥиэттэ-
иэдэйэ турдахтара үһү.
Тыас иһиллээбит курдук чуумпу.
Ханна эмэ мас быыһынан куттас куобах сүүрэн элэс гынан
ааһар; биирдэ эмэтэ улар тиит төбөтүгэр хатанан, үөһээҥҥи
үрдүк, килбиэннээх халлаан диэки, тугу эрэ тойоннообут кур-
дук, чолойон олороро көстөр.

136