Page 164 - Литература 11 кылаас 2 чааhа
P. 164
тааммыттан, барыта тылынан этиллэрин кэтэһэ сылдьан анал-
лаахпын сүтэрбиппэр бэйэбин эрэ буруйданар кыахтаахпын.
Буруйданан да диэн, барыта үөһэттэн ананан турдаҕа…
Ол эрээри кыргыттарга эдэрбэр истибэтэх сүбэбин ха-
тылыахпын баҕарабын. Кыыс оҕо таптала дьахтар Дьолун сиэ-
тэн иһэр. Хайдах таптал ханнык дьолу аҕаларын бүгүн мин
билэбин. Аналлааҕым диэбит уолуҥ эйигин таптыырын-тап-
таа батын билэ, өйдүү сатаа. Ол эрэ кэннэ киниэхэ бэйэҥ тап-
талгын, бэриниигин, олоххун салай!
Сүбэм таах хааларын бүтэйдии сэрэйдэрбин даҕаны…
Соторутааҕыта сыбаайбаҕа сырыттым. Хатыҥыр, сырдык
сирэйдээх ис киирбэх кыыс биир уоллуун (эдэрдэр табаарыс-
тара быһыылаах) утары соҕус олордулар. Кыыс сотору-сотору
сандаарыйбыт хараҕынан уолун одуулаһар, кини хас хамса-
ныытын, тылын сэргэхтик ылынар. Таптыыра көстөрүн ааһан,
тыга, сандаарыйа, тулатын сырдата сылдьар. Уолбут «саҥа
саха» буола сатааччылартан быһыылаах, сотовай төлөпүөн-
нээх, онтукатынан манна сыбаайбаҕа атын остуолга олорор
табаарыһыгар эрийэр, күлэн лүһүгүрэтэр. Кини халыҥ, хараҥа
өҥнөөх пуловердаах, маанымсыйбатах, аһыыра-сиирэ да ки-
миритэн түһэн сүөргү соҕус. Ол быыһыгар кыыс аһаҕас көх-
сүгэр илиитин ууран ылар… Халы-мааргы да буолбатар, аат
харата сыһыан өтө көстөр…
Таптал суоллара ханна тиэрдэллэрин ким этэн биэриэй, ол
суолларга туох сүтүктэр, туох соһуччу үөрүүлэр баар буолал-
ларын ким сэрэйиэй?
Тылбытын байытабыт
Сыдьаайаллар — сырдыгы, сылааһы саҕаллар.
Ыйытыылар уонна сорудахтар
1. «Таптал эрэ киһи олоҕун ис хоһоонунан толорор, таптал
эрэ киһини киһи оҥорор» — лириичэскэй дьоруой этиитин
хайдах өйдүүргүтүн тэнитэн быһаарыҥ.
2. Таптал суох быһаарыыта.
Таптыыгын — онон бүтэр.
Тоҕотун, хайдаҕын ирдэһэр
Туһата суох, быһыыта… — ааҕааччы, эн санааҕар, таптал
быһаарыыта суоҕа дуу, бы һаа рыылааҕа дуу?
164