Page 182 - Литература 11 кылаас 2 чааhа

ХХI ҮЙЭ ЛИТЕРАТУРАТА

Саха литературата ХХI үйэҕэ сайдыы саҥа суолларын
көрдүүр. Билиҥҥи саха литературатыгар поэзия, проза уон на
дыраама жанрдарыгар ураты көрүүлээх, саҥаны этэр суру-
йааччылар үөскүүллэр, үгүс эдэр ааптар киирэр. Норуот аас-
пыт устуоруйатыгар уонна ол кэмҥэ олорон, айан-тутан аас-
пыт улуу дьоҥҥо интэриэс күүстээх. Далан «Тыгын Дархан»,
Н. Лугинов «Чыҥыс хаан ыйаа ҕынан» саха норуотун былыргы
олоҕун уонна кэлэр кэс килин көрдөрөр историческай арамаан-
нара суруллубуттара. Устуоруйаҕа улуу киһи оруолун көрдөр-
бүттэрэ. Сахалар улуу өйдөөх, киэҥ дьайыылардаах өбүгэ-
лэринэн — Тыгын Дарханынан киэн тутталлар, кини олоҕун
билиэхтэрин баҕараллар. Е. Неймохов «Алампа» диэн икки
кинигэлээх арамааныгар А. И. Софронов-Алампа олоҕун, үлэ-
тин-хамнаһын уонна айар үлэтин сиһилии арыйан көрдөрөр.
Саха талааннаах суруйаач чытын чаҕылхай олоҕун уонна ыар
дьылҕатын ааҕааччыга биллэрэр. Билиҥҥи кэмҥэ эдэр аап-
тардар арамааҥҥа ылсаллар. Е. Слепцова-Куорсуннаах «Аан
талҕа» историческай арамааныгар ХХ үйэ саҕаланыытыгар
саха норуотун маҥнайгы интэлигиэнсийэтин ыар дьылҕатын
туһунан кэпсиир. С. Маисов «Ийэм кэпсиир…» түөрт кинигэ-
лээх арамаана ааҕааччы болҕомтотун ылла. Ааптар саха лар
сэрии кэминээҕи ыарахан, кыһалҕалаах олохторун көрдө рөр,
манна тыылга хаалбыт кырдьаҕастар, дьахталлар уонна оҕо-
лор тыыннаах хаалар уонна фроҥҥа көмөлөһөр туһугар сыр-
дык тыыннарын харыстаабаттар. Үлэһит, күүстээх санаалаах
дьон ыарахаттары, өлөр өлүүнү кыайаллар. Сонуннук суру йар
эдэр ааптардар айымньылара бэчээттэнэллэр. Кинилэр би-
лиҥҥи олох сытыы проблемаларын арыйаллар — арыгылаа-
һын, наркомания, сиэрэ суох быһыы-майгы, үлэтэ суох буо луу,
айылҕаны харыстааһын, норуот уонна ыччат дьылҕата уо.д.а.
Билиҥҥи саха литературатыгар поэзия ордук күүскэ сай-

182