Page 209 - Литература 11 кылаас 2 чааhа

Эн санааҕын түһэримэ, биһиги өрүттүөхпүт. Кытайга баар
дьоннорбут биһигини булуохтара. Мин билэбин — кинилэр
биһигини хайаан да булуохтара… Олох да сүтэрсиэ суох дьо-
ну ити сир хамсааһына буолбатаҕа буоллар…
Пауза.
С и л и п. Ылдьаа…
Ы л д ь а а. Тугуй?
С и л и п. Мин кэнники кэмҥэ наар санаан тахсабын ээ…
Ити тоҕо биһиги манна кэлиэхпитин эрэ кытта ити иэдээн
тахсыбытай диэн… Өр толкуйдаатым… Уонна дьэ биллим…
Ы л д ь а а. Тоҕо?
С и л и п. Ити барыта Дьылҕа Хаан Тойон биһиэхэ соруйан
ыытар… Соруйан… Тоҕо диэтэххэ, биһиги айыыбыт-харабыт
баһаам элбэх… Дьылҕа Хаан Тойон биһиэхэ кыыһырар. Дой-
дуларын бырахтылар диэн…
Ы л д ь а а. Суох! Суох! Оннук буолбатах! Мин эмиэ ол кэн-
ниттэн эмиэ үгүстүк итини толкуйдаабытым… Суох, ол итинник
буолбатах. Ити Дьылҕа Хаан Тойон соруйан биһиги уйаммы-
тын-хатаммытын билээри соруйан туруулаан көрөр. Киристиэс
Таҥараны эмиэ Тойон Таҥара хайдах гыммытай?.. Эмиэ эрэй
бөҕөтүгэр тэппитэ, соруйан, уйанын-хатанын билээри. Син
биир оннук буоллаҕа дии… Өскөтүн биһиги бу иэдээнтэн дьу-
лайбакка, өрөйөн-чөрөйөн таҕыстахпытына, оччоҕо эрэ Тойон
Таҥара биһиэхэ биэриэҕэ! Өскөтүн бу маны тулуйбакка, сын-
тарыйан биэрдэхпитинэ, дьэ, кырдьык, биһиги дууһаларбыт
Аат Айаҕар түһүөхтэрэ…
С и л и п. Ким билэр, доҕоор… Хайдах эбитэ буолла… Аан
дойду атыйахтаах уу курдук айманара онно баар этэ… Бүтүн
улахан куорат көрүөх бэтэрээ өттүгэр күл-көмөр буолара
диэн… Туох баар малбыт-салбыт, харчыбыт барыта биирдэ
умайдаҕа ол…
Ы л д ь а а. Тыыннаах хаалбыккыттан үөр… Хата, куорат кы-
тыытыгар олорор буолан быыһаммыппыт дии… Арай ортоту-
гар баар мэндиэмэннээх дьиэлэргэ олорбуппут эбитэ буоллар
баттатан дуу, биитэр баһаарга умайан өлүөх этибит…
С и л и п. Мин саамай аһыйарым диэн эмээхсиним бокуон-
ньук хаартыскатын сүтэрбиппиттэн… Чэ, ону хайыаҥ баарай…
Ыл, тукаам, Ылдьаа, көмүлүөккэр маста быраҕан биэр эрэ,
тоҥон да бардым…
Силип сэниэтэ эстэн сытынан кэбиһэр.
Ы л д ь а а. Силип… Эн сэрэниэ этиҥ… Тоҕо бачча сиик-

209