Page 68 - Саха тыла 5 кылаас

уубун сылыта уурдум. Бүгүн мин уубун аанньа хамматым.
5. Быйыл кыстык хаар хойутаан түстэ. Отуу таһыгар кыс-
тык олордор маһы туруордулар.

II. Көппүт тыл оннугар сөптөөх омуоньуму суруйан, суолталарын
ыйыҥ.

1. Манан соторутааҕыта ____ ааспыт. Оҕонньор ____
кичэйэн ойуулаата. 2. Биир атыыр барылаччы ____. Күтүр
баай көмүһүн ____. 3. Биир _____ маста киллэр. _____
көлө ырааҕы барбат. 4. Быйыл сир аһыттан _____ бэр-
кэ үүннэ. Үөһэнэн ______үөрэ ааста. 5. Эбэм быа _____.
Быйыл кураан буолан, от-мас олус _____.

Т у һ а н ы л л а р т ы л л а р: хатта, моонньоҕон, кө-
төх, кистээбит, тайах.

125. Омуоньум хоһоону дьүөрэлээн айарга олус көмө-
лөөх. Оҕолоор, маннык үөрэ-дьүөрэ этэргэ холонуҥ.

Таптыыбын күөх быйаҥ сааһынан
Ньургуһун сибэкки тылларын,
Бу тойук маннык саас-сааһынан
Суккуллар дьиэрэҥкэй тылларын!

(Иван Арбита)

30 §. Онтуоньум (Антоним)

Утарыта суолталаах тыллары онтуоньум дэнэр.
Хас да тыл ханыылаһан суруллар ситимэ онтуоньум
кэккэтин үөскэтэр. Бу кэккэҕэ биир саҥа чааһа буо-
лар икки эрэ тыл киирэр. Холобур: уһаа — кылгаа
(туохтуур), ыраас — кирдээх (даҕааһын аат), дьол —
сор (аат тыл), үгүс — аҕыйах (ахсаан аат), ыраах —
чугас (сыһыат).

68