Page 77 - Литература 6 кылаас 1 чааhа
P. 77
лыбыт уобарастардыын дьиктитик силбэһэллэр. Өрөөбө-
төх өтөннөөх, кэрээбэтэх кэҕэлээх эргиччи сайыннаах,
сыа сыһыылардаах, харта халдьаайылардаах, далай
уулаах, уйгулаах олохтоох Орто дойдуга көмүскэстээх
санаалаах күн өркөн улуустара, аһыныгас санаалаах
айыы хаан аймахтара олороллор. Кинилэр үрүмэлээх
үүт курдук үүт тураан олохторун Аллараа дойду адьарай
биистэрэ адаҕыйан тахсаннар аймыылларын иһин, Үөһээ
дойду үрдүк айыылара сүдү күүстээх бухатыыры ох кур-
дук оҥорон, кустук курдук куоһаан түһэрэллэр. Улуу бу-
хатыыр охсуһууга барыар диэри син дьон сиэринэн оло-
ҕун оҥостон, дьиэ-уот тэринэн олороро сиһилии ойуу-
ланар. Олоҥхо бу кэрчигэ дьиҥ олоххо ордук чугаһа
көстөр, норуот олоҕо-дьаһаҕа, сиэрэ-туома, үгэстэрэ то-
лору кырдьыктаахтык арыллар. Чинчийээччилэр олоҥхо
үөскээбит кэмин туһунан сабаҕалааһыннарыгар — онно
ойууланар олох-дьаһах укулаатыгар, дьон бэйэ-бэйэ-
лэригэр сыһыаннаһыыларыгар тирэҕирэллэр. Аҕыс уон
ааһар албастаах, тоҕус уон куотар кубулҕаттаах абааһы
бииһин ууһа күн сирин күлүк өттүн курдук норуот тугу
сирэрин, ылымматын көрдөрөр аналлаах. Икки атахтаах
үөскүөҕүттэн баар сырдык-хараҥа, үтүө-мөкү улуу мөк-
күөрдэрин олоҥхоҕо айыы уонна абааһы утарыта туран
күрэстэһиилэрэ быһаарар. Сир үрдүгэр иллээхтик оло-
рортон, уйгуну уһанартан ордук туох да суох диэн бигэр-
гэтиинэн олоҥхо түмүктэнэрэ — улуу омуктар өлбөт-сүп-
пэт айымньыларыгар кинини сэргэстэһиннэри туруорар
кыаҕы биэрэр.
Олоҥхоһуттар
Олоҥхону толорор киһини олоҥхоһут диибит. Сахаҕа
аатырбыт олоҥхоһуттар бааллара үһү, ол олоҥхоһуттар
биирдии бэйэлэрэ хастыы да олоҥхону билэр уонна
толорор эбиттэр. Ордук аатырбыт олоҥхоһуттарынан:
Т. В. Васильев—Чээбий (Амма), Н. А. Абрамов—Кынат,
И. И. Бурнашев—Тоҥ Суорун (Мэҥэ Хаҥалас), Д. М. Го-
воров (Уус Алдан), П. П. Ядрихинскай—Бэдьээлэ (Нам),
77