Page 32 - Литература 7 кылаас 1 чааhа
P. 32
АЙАР, АЙЫМНЬЫЛААХ ҮЛЭ
Эһиги бэйэҕит олорор сиргитигэр сыһыаннаах былыр-бы-
лыргыттан кэпсээн, үһүйээн буолбут номохтор бааллара буо-
луо. Ону кырдьаҕастартан, учууталларгытыттан, төрөппүттэр-
гититтэн ыйыталаһан, сурунан ылан, кылааскыт иһинэн дьоҕус
электроннай ааҕар кинигэтэ оҥоруҥ. Оччоҕуна элбэҕи билиэх-
хит, төрөөбүт сиргитин саҥа, сонун хараххытынан көрүөххүт.
Анаан дьүүллэһии
Тоҕо Манчаары аата күн бүгүнүгэр диэри ааҕааччыга сыр-
дык, үйэлээх өйдөбүлү сайарый? Ол төрүөтэ тугуй?
ЛИТЕРАТУРАЛАР АЛТЫҺЫЫЛАРА
САЛАВАТ ЮЛАЕВ
(1752—1800)
Манчаары Баһылай курдук көҥүл туһугар турууласпыт, норуокка
биллибит ырыалаах-тойуктаах киһинэн Салават Юлаев буолар.
Башкирия — Салават Юлаев дойдута.
Башкирдар — Салават Юлаев бар дьоно.
Урукку өттүгэр ити дойду биһиэхэ ыраахтааҕы батталын-атаҕас-
табылын утары Россия норуоттара Емельян Пугачев баһылыктаах
улуу өрө турууларыгар биир саамай модун төһүү күүс буолбутунан
киэҥник биллэрэ.
Башкирдыы сурук-бичик, ону тэҥинэн суруллар литература Өк-
төөп өрөбөлүүссүйэтин уонна Гражданскай сэрии дирбиэн-дар-
баан сылларыгар үөскээбиттэрэ. Онуоха диэри бу сүдү норуот
уран тылынан айыллар култуурата эпос, номох, үһүйээн, остуору-
йа, ырыа-хоһоон быһыытынан сайдара. Башкирдар остуоруйаһыт,
олоҥхоһут дьоннорун «сэсэн» («сэһэн») диэн ааттыыллара. Былыр
биһиги эмиэ Ырыа Ылдьаа, Сэһэн Никифор диэн ырыаһыт, олоҥ-
хоһут дьоммутун ааттыырбыт эбээт. Субу «сэһэн» диэн аҥаардас
32
